جمهوری اسلامی روز یکشنبه دوم دیماه ۱۴۰۳ روز میلاد فاطمه، دختر محمد و خدیجه، را “روز مادر” نامگذاری کرده است. این در حالی است که مادران در ایران یکی از اهداف سیاست سرکوب جمهوری اسلامی هستند و این ریاکاری و دو رویی رژیم نمی تواند رنجها و ستمی را که بر مادران داغدیده ایران می رود و نیز مبارزات طولانی و پر هزینه آنها را طی ۴۵ سال اخیر پوشیده بدارد. آنچه تحت حکومت اسلام بر اکثر مردم ایران و از جمله زنان و مادران رفته داستان استخوان سوزی است که همگان با آن آشنا هستند.
مبارزات دسته جمعی مادران از سنندج در دهه 60 خورشیدی و با نام «مادران پیشمرگ کۆمەڵه» آغاز شد. آنان، ترکیبی از مادران پیشمرگ جانباخته، مادران زندانیان سیاسی و مادران فعالین پیشمرگ بودند که بخش بزرگی از آنها که با دیدارهای خود در یک پوشش طبیعی تماس ها و ماموریتهای تشکیلاتی را انجام می دادند.
پس از آن نام مادران خاوران بر سر زبان ها افتاد. این عزیزان مادران سربلند هزاران زندانی سیاسی انقلابی و مبارزی بودند که به فرمان خمینی طی دو ماه در زندان به دار آویخته شدند و در گورهای دسته جمعی دفن گردیدند.
بعد از آنها “مادران پارک لاله” به صورت یک سازمان رزمنده به صفوف مبارزات آزادیخواهانه و ضد جمهوری اسلامی پیوستند. آنها مادران جانباختگانی هستند که در خیزش توده ای ۱۳۸۸ جانباختند. این مادران مبارز در پارک لاله تهران گرد می آمدند و همیشه با حملات ددمنشانه مزدوران رژیم روبرو می شدند و به همین جهت به عنوان مادران پارک لاله شهرت یافتنتد. خواستهای اعلام شده این مادران در واقع خواست همه مادران داغدیده ، دادخواه و مبارز ایران بود. آنها خواهان: « آزادی بدون قید و شرط تمامی زندانیان سیاسی و عقیدتی، لغو مجازات اعدام و پایان دادن به هرگونه حذف فیزیکی و شکنجه ، محاکمه و مجازات آمران و عاملان تمامی جنایت‌های صورت گرفته توسط مسئولان جمهوری اسلامی ایران از ابتدا تا به امروز در دادگاه‌هایی علنی، عادلانه و مردمی، برخورداری از آزادی بیان، اندیشه، قلم بدون قید و شرط، برخورداری از آزادی پوشش و حق کنترل بر بدن بدون قید و شرط،، برخورداری از حق اعتراض، اعتصاب، تجمع، تشکل، سازمان و احزاب مستقل،برخورداری از برابری حقوق شهروندی و رفع هرگونه تبعیض و جدایی دین از حکومت هستند.»
در ژوئن سال ۲۰۲۳ « انجمن مادران دادخواه آبان ۹۸» اعلام موجودیت کردند. هدف از تشکیل این انجمن «یادآوری جنایات رخ داده در آبان ۹۸، مستندسازی و تشکیل پرونده برای دادخواهی آن قتل‌عام» اعلام شده است. در ۱۱ ژوئن ۲۰۲۳ مادران دادخواه در کردستان، در ادامه مبارزات طولانی مدت خود علیه رژیم با پخش یک اطلاعیه به عنوان: «مادران انقلاب »، تشکل جدید خود را به مثابه بخشی از مادران «انقلاب ژینا» اعلام کردند. ماه منیر مولائی راد، مادر شجاع، آگاه و مبارز کیان پیر فلک و از رزمندگانی بود که در این دوره درخشید.
مادران بلوچ بعد از کشتار موسوم به جمعه خونین زاهدان، ظهور کردند. در آبان همانسال “مجمع مادران پیشرو” با یک بیانیه اعلام موجودیت کرد و تاکنون چندین اعلامیه منتشر کرده اند. آنها جمعی از مادران دانش‌آموزان از مدارس و شهرهای مختلف ایران و شرکت کننده در خیزش انقلابی ژینا هستند.
مادران دادخواه در تشکلهایی که از آنها نام برده شد در تازه ترین اقدام خود روز جمعه ۳۰ آذر، شب یلدا ( جشن طولانی ترین شب سال) به عنوان یک سنت مبارزاتی به صورت خانوادگیِ فردی و یا دسته جمعی بر سر مزار فرزندان جانباخته شان گرد آمدند. و علیرغم تهدیدات ماموران مزدور رژیم که در محل حاضر شده بودند، مزار عزیزان خود را را گلباران کردند. در این گردهمایی‌ها مادران، پدران، خویشاوندان ودوستداران در سخنرانی ها بر تداوم آرمان های مبارزاتی و انقلابی جانباختگان تاکید کردند.
اکسیون های مبارزاتی رو به افزایش مادران دادخواه در کنار اقدامات مبارزاتی زنان آزاد پوش به صورت خاری در چشم جمهوری اسلامی و سخنگویان وی نشانه ای از کاهش چشمگیر اقتدار این رژیم در نزد مردم مبارز ایران است.