برگزاری مراسم نوروزی در کردستان در مقایسه با برگزاری همین مراسم در شهرهای مختلف ایران دارای یک تفاوت کیفی است. در شهرهای ایران جشن نورز یک مسئله خانوادگی است. افراد خانواده دور هم جمع می شوند، سفره هفت سین می چینند، لباس نو می پوشنند به دیدن فامیلها و دوستان می روند و اقداماتی از این قبیل. در کردستان اما موضوع به شیوه دیگری است. مردم یک شهر یا یک محله ،مردم یک روستا یا چند روستا دور هم جمع می شوند و یک میتینگ بزرگ توده ای با آرایش و مراسم ویژه برگزار می کنند. میتینگی که از هفته قبل کسانی پا پیش می گذارند و تدارک فنی و عملی آنرا می بینند. زن و مرد و پیر و جوان در این اجتماع بزرگ شرکت می کنند و از دورهم بودن خود و از تجمع خود نیرو می گیرند و لذت می برند. گرما و سرما جلودارشان نیست، شادی را سازمان می دهند. آواز دست جمعی می خوانند، دست جمعی می رقصند، آتشهای بزرگ در محل مراسم ها و برفراز کوهها برپا می کنند، شعر و سرود می خوانند و غیره و غیره.
اما برگزاری این مراسم در همه بخشهای کردستان رنگ و بوی پوشیده و یا آشکار سیاسی نیز دارد. برگزاری این مراسم ها به مذاق دولتهای ستمگر عرب، ترک و حکومت اسلامی خوش نمی آید. از همین رو برگزاری مراسمهای نوروزی در اشکالی که بیان شد در واقع نماد یک عناد و یک سرکشی در مقابل دولتهای ستمگر مرکزی نیز هست. در کردستان ایران برگزاری مراسمها به شیوه فعلی بیست تا بیست و پنج سال بیشتر سابقه ندارد. این مراسمها به تدریج به بخشی از جنبش مقاومت مردم کردستان تبدیل شدند و سال به سال با ابتکارات نوین آراسته تر، گسترده تر و سازمان یافته تر شدند.
اما این تنها عرصه مدنی ابراز وجود مردم کردستان در ابعاد توده ای نیست. طی بیش از 4 دهه ای که از حاکمیت جمهوری اسلامی می گذرد، به تدریج ابتکارات نوینی نه برای یک روز در سال بلکه در همه طول سال شکل گرفته اند. مردم مبارز با دست زدن به ابتکارات و مبارزات توده ای و پیشرو، در تلاش بوده اند که زندگی را برای خود دلپذیر تر و محیط زیست را تحت همین حاکمیت موجود، انسانی تر نمایند .حرکات و ابتکارات مردمی و مترقی در بسیاری از عرصه های سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ، هنری و محیط زیستی سالهای اخیر ، نشانگر تحولی درونی ، اجتماعی و عمیق بوده که ستایش انگیز و قابل مکث و بررسی است .
آمدن بهار و مراسم های نوروزی در کردستان و کوتاه کردن دست حکومت اسلامی در بسیاری از جشن و پایکوبی ها ، نشان از پیچیده تر و سازمان یافته ترین شدن حرکات و ابتکارات توده ای دارد.حکومت اسلامی و دستگاه سرکوب و تبلیغات اسلامی آن ، تلاش کرده اند که مانع تشکل یابی ، فعالیت های فعالین عرصه های مختلف در کردستان شوند ، اما فعالین مختلف و متنوع علیرغم سرکوب و استبداد، در فضای میلیتاریستی و نظامی – امنیتی رژیم راههای ممکن و‌موثر خود را پیدا کرده و هر سال که میگذرد ما شاهد فعالیتهای گسترده تر و عمومی تر آنها هستیم . فعالیت های اجتماعی از قبیل دفاع از محیط زیست و حقوق حیوانات ، دفاع از کودکان بی سرپرست و پیران تلاشهای گسترده برای آموزش زبان مادری و فعالیتهای رسانه ای و بویژه در اینترنت و فضای مجازی، فعالیتهای هنری متنوع کودکان و نوجوانان که محصولات زیبا و شورانگیز آن در ابعاد گسترده ای پخش و در دسترس همگان قرار می گیرد .
درسطحیدیگرنگاهیگذرابهنقشهفرهنگی،هنری،ادبیواجتماعیکردستاننشانمی‌دهدکهمادرطولچنددههگذشتهشاهدشکلگیریورشدداستاننویسی،تئاتر،فیلمسازی،نقاشی،ترجمه،مجسمهسازی،انیمیشن،شعردربسیاریازشهرهاوحتیروستاهایکردستانبودهایم. در همانحال در نتیجه وجود تعداد بسیار بیشتری دانشگاهی و تحصیل کرده ، تحقیقات میدانی در حوزه های جامعه شناسی ، مردم شناسی ، باستان شناسی و برگزاری جلسات منظم آنها در شهرها ، دانش عمومی را رشد چشمگیری داده است .
زنان و جوانان دو رکن اصلی تمامی این فعالیت ها هستند و خود این دو عامل بر عدالتخواهی و تعمیق و رادیکالیسم این حرکات و جنبش ها افزوده است. خاموش کردن آتش سوزی جنگلها با سازمان دادن تلاشهای مردمی، پاک کردن روستاها و سیاحتگاهها ها توسط مردم داوطلب، حرکات سمبولیک علیه سیگار و قلیان کشیدن و آتش زدن قلیان ها در میادین عمومی ، شکستن تفنگ های شکاری و قفس ها و رها کردن پرندگان در بند ، کمپین علیه شکار و خشونت ، همدردی معلمین و محصلین با شاگردان بیمار و عیادت دسته جمعی از آنها، کمپین حمایت از کودکان شین آباد که در مدرسه نا امنی در آتش سوختند ، نهادهای مردمی برای دفاع از حقوق بشر و … تنها نمونه های چندی از این حرکات و ابتکارات پیشرو و مترقیانه هستند .
دفاع از این ابتکارات پیشرو ، تبدیل آنها به جریانهای جدی و قوی اجتماعی ، یک وظیفه انسانی و انقلابی است و جنبش آزادیخواهانه مردم کردستان را بیش از پیش با دنیای مدرن و پیشرفته هماهنگ کرده و توجه و حمایت میلیونی مردم خارج کردستان را هم بدنبال خواهد داشت .