این عنوان بیان یک موضع ایدئولوژیک نیست، بلکه بیانگر وضعیت واقعی کارگران ایران در مقابله با شیوع فاجعه بار ویروس کرونا است. با هم گوشه هایی از گزارش گزارشگر روزنامه “شرق” را مرور کنیم. “نگهبان در ورودی کارخانه با یک تب سنج خانگی درجه حرارت بدنش را میسنجد. “هنوز سالمی” و محلول ضدعفونی کننده دست را به سمتش میکشد. کارگران خط تولید با احتساب زمان رفت و برگشتشان هر روز ۱۲ ساعت بیرون از خانه و در حال کارند. بغل به بغل هم در ایستگاه های تولید با ماشین آلات کار میکنند، با هم غذا میخورند و فاصله شان از یکدیگر بیشتر از یک متر نمیشود؛ نزدیکی ای که تا ۱۰ روز قبل برایشان خنده، حرفزدن، جمعی سرکردن و تسکین فشار کار بود و حالا فقط حس ترس و ناامنی به آنها میدهد. گزارشگر شرق در ادامه نوشت: “علی یکی از کارگران کارخانه ای بیرون از تهران است که روایتش از روزهای کرونایی کارخانه میتواند روایت صدها کارگری باشد که مجبور هستند مانند سابق در محیط کارشان حاضر شوند. او میگوید: “”دولت کارگر را به کارفرما سپرده تا هر تصمیمی مبنی بر سود حداکثری خود برایش بگیرد، حتی اگر به قیمت تهدید جان ما در برابر ویروس کرونا باشد.””
۱۰روز از اعلام شیوع کرونا در ایران می گذرد. طی همین روزها خیلیها خود را در خانههایشان قرنطینه کردند، تعدادی از خانه کارهایشان را انجام میدهند، کسانی مانند دست فروشان هم از کار بی کار شدند و کارگران کارخانه ها و بنگاه های تولیدی هم مانند روزهای دیگر سال، هر روز صبح به سر کار میروند و غروب به خانه بازمیگردند. گرچه کرونا همه چیز را مختل کرده، اما نظم کاری آنها تکان نخورده است، بین ۸ تا ۱۲ ساعت در روز در محیط کار مشغول به کار هستند و هر لحظه از آن با ترس و استرس ابتلا به بیماری کرونا میگذرد؛ ترسی که کاری هم نمیتوانند برایش بکنند جز شستن دست هایشان.
محمد کارگر کارخانه ای بیرون از شهر تهران است. او هر روز ۹ ساعت و ربع باید در کارخانه کار کند و با سایر کارگران دو تا سه ساعت را هم در مسیر رفت و برگشت در سرویس کارخانه هستند. می گوید، یک هفته ای است که واحد ایمنی بهداشت کارخانه یک سری محلولهای ضدعفونی دست و سطوح گرفته است. منتها اینکه بخواهد شرایط بهداشت فردی را ارتقا دهد، هنوز اتفاق نیفتاده است. هیچ جیره بهداشتی فردی میان نیروی کار کارخانه توزیع نمیشود. “کارفرما می گوید، ما حواسمان هست که مبتلا نشوید. منظورش هم همین تب سنج خانگی است که نگهبان هرروز موقع ورود با آن درجه حرارت بدنمان را میسنجد و محلول ضدعفونی کننده دست که فقط در بدو ورود گذاشته اند روی میز که به دست هایمان بزنیم. الان با این وضعیت شیوع کرونا همه می دانیم که این کارها کافی نیست و فقط جنبه روانی دارد که بهمان بگویند در محیط کارخانه آدم ناقل کنارمان نیست. در صورتی که در روزهای ابتدایی ابتلا به کرونا ممکن است بروز علائم پنهان باشد”.
علی مهم ترین مسئله امروز کارگران را نفس حضور در چنین محیط پرآسیبی می داند. “از ساعت شش صبح که سوار سرویس می شویم تا ساعت شش ونیم بعدازظهر که برمی گردیم در محیط پراسترس و ازدحامی هستیم که هرآن امکان ابتلا به ویروس کرونا را برایمان تسریع میبخشد. بهترین راه الان قرنطینه و حضور در یک محیط کنترل شده است. اما متأسفانه نه الزام دولتی دراین باره وجود دارد نه تشکل یا رسانه ای که بخواهد از حقوق نیروی کار دفاع کند. او با گلایه از تبعیضی که در سیاستهای مقابله با کرونا وجود دارد، میگوید: “الان مجلس را تعطیل کردهاند، ساعات اداری دولتیها هم کاهش پیدا کرده، احتمالا خود مسئولان دسترسی به یک اطلاعاتی دارند که مردم از آن محروماند و به عمق فاجعه پیبردهاند. مجلس را تعطیل میکنند اما حاضر نیستند اطلاعات دقیق را با دیگران به اشتراک بگذارند تا شاید کارفرما هم خود را ملزم به اجرای تغییراتی در ساعات کاری یا تعطیلی بداند، هنوز برای کارفرما سرعت و شیوع کرونا جدی نیست و آن را انکار میکند.”علی با صدایی خشم آلود و با استرس میگوید: “”دولت هم کارگر را به کارفرما سپرده تا هر تصمیمی مبنیبر سود حداکثری خود برایش بگیرد””.
درمورد صنایع خودروسازی هم وضعیت نیروی کار دربرابر کرونا بحرانی است؛ شرایط نامساعدی که محیطهای کاری این صنایع از قبل داشته و حالا در برابر کرونا شکنندگی بیشتری دارند. شرکتهای خودروسازی بهعلت گستردگی فضای کارگاهها و کمبود تعداد سرویسهای بهداشتی، نمیتوانند جلوی شیوع ویروس کرونا را در میان کارگران بگیرند. کارگرانی هم که نگران از کرونا نمیخواهند در این محیط کاری باقی بمانند، با یک پاسخ سرراست و همیشگی ازسوی کارفرما مواجه میشوند: “”نمیخواهی، تسویه کن و برو””.
این گزارش تصویر گوشه هایی از وضعیت کارگران در محیط کار را منعکس می کند آنهم در شرایطی که در نتیجه عملکرد ضد انسانی رژیم جمهوری اسلامی شیوع ویروس کرونا در ایران به مرزهای غیر قابل کنترل رسیده و جامعه ایران را در معرض خطر یک فاجعه انسانی قرار داده است. با توجه به شرایط سخت کار و استاندارد بهداشتی پایین محیط های کار کارگران ایران آسیب پذیر ترین بخش جامعه در مقابله با خطر ویروس کرونا هستند. دولت کارگران را در برابر ویروس کرونا که خود مسبب اصلی شیوع گسترده آن است بی دفاع گذاشته است.فرامرز توفیقی یکی از اعضای شورای عالی کار رژیم بی شرمانه اعلام کرده است که: “ما نمیتوانیم به کارفرمایان بگوییم کار را تعطیل کنند، اما کارگران خودشان باید با تن ندادن به شایعات از خودشان در برابر کرونا محافظت کنند.”
در این شرایط خواست تعطیلی کارخانه ها و مراکز تولید با پرداخت کامل حقوق و مزایا به کارگران باید به صدر مطالبات جنبش کارگری بیاید. در کارخانه ها و مراکز خدماتی که خط تولید به نیازهای ضروری جامعه در شرایط کنونی پاسخ می دهد، ساعات کار باید کاهش پیدا کند و تمهیدات ویژه ای برای ارتقای استاندارد بهداشتی محیط های کاربعمل آید.