بهرام رحمانی
bahram.rehmani@gmail.com
5/13 میلیون نفر از شهروندان این کشور در 10 استان به طور مستقیم تحت تاثیر زلزله قرار گرفته‌اند.(وزیر محیط زیست، شهرسازی و تغییرات اقلیم ترکیه)
با کمال تاسف پس از زلزه خوی، زلزله‌ای هولناک‌تر و مرگبارتر در ترکیه و سوریه روی داد. شمار کشته‌ها و زخمی‌ها در این دو کشور که عمدتا مناطق کردنشین است لحظه به لحظه افزایش می‌یابد.
کانون زلزله نخست به گزارش سازمان زلزله‌نگاری آمریکا در 23 کیلومتری شرق نورداغی در 2401 کیلومتری عمق زمین بوده است. بنابر گزارش‌ها تاکنون دستکم منجر به کشته شدن بیش از 5000 نفر در این دو کشور شده است، در حالی که هنوز هزاران نفر زیر آوار هستند و سازمان بهداشت جهانی گفته است احتمال دارد تعداد تلفات تا 8 برابر رقم فعلی برسد.
بنا بر اعلام مسئولان دو کشور ترکیه و سوریه، پس لرزه‌های این زلزله شدید نیز همچنان ادامه داشته و بسیاری از ساکنان در پی تخریب خانه‌های خود در سرمای هوا آواره شده‌اند.
اما کمک‌رسانی دولتی در ایران به زلزله‌زدگان خوی شاید کمی بالاتر از صفر و در ترکیه دولت با تمام قدرت کمک‌رسانی داخلی و بین‌المللی را آغاز کرده است. در حالی که نه دولت ایران به زلزله‌زدگان کمک کافی کرده و نه به کمک‌های مردمی اجازه داده تا به دست زلزله‌زدگان برسد و نه گفته‌های خارجی را پذیرفته است.
زلزله شدید در ترکیه و سوریه در رسانه‌های جهان بازتاب وسیعی داشت و در شبانه‌روز منتهی به سه‌شنبه، ویدیو‌ها و تصاویر تکان‌دهنده این رخداد تیتر اول بیشتر رسانه‌های جهان بود.
سازمان بلایای غیر مترقبە AFAD اعلام نمود کە امروز ساعت -04:26 دقیقە در بخش بزرگی از باکور کردستان در شهرهای مرعش و دیلوک، آمد، سمسور، ملاطی، رحا، الیع، جولیگ، العزیز، کلیس، مردین، سیرت، شرنخ، وان، موش، بدلیس، جولمرگ، ادنە، عثمانیە و هاتای زمین لرزە روی دادە است.
سازمان ملل متحد اعلام کرد زمین‌لرزه 8/7 ریشتری که بامداد دوشنبه جنوب ترکیه را لرزاند، قوی‌ترین زمین‌لرزه ثبت‌شده در این کشور از سال 1939 بدین سو بوده است.
این سازمان اضافه کرده که به‌دنبال تصویب بودجه اضطراری برای کمک‌رسانی به مردم این ناحیه است.
به گفته این سازمان، زمین‌لرزه ترکیه قوی‌ترین زمین‌لرزه در این کشور در طول 80 سال گذشته بوده است.
عملیات امدادرسانی برای نجات قربانیان زلزله 8/7 ریشتری در ترکیه و سوریه و اسکان آوارگان، همچنان ادامه دارد.
رییس سازمان حوادث طبیعی ترکیه گفته است مطابق آخرین آمارها در پی زمین‌لرزه روز دوشنبه، دستکم 2 هزار و 921 نفر کشته و بیش از 15 هزار و 800 نفر دیگر زخمی شده‌اند.
در سوریه نیز تا کنون حداقل هزار و 451 نفر جان خود را در اثر این زلزله از دست داده‌اند و 3 هزار و 531 نفر نیز زخمی شده‌اند. خبرگزاری دولتی این کشور، سانا، گزارش کرده است که از این تعداد 711 نفر در مناطق تحت کنترل دولت و عمدتا در مناطق حلب، حماه، لاذقیه و طرطوس بوده‌اند. این در شرایطی است که در منطقه تحت کنترل مخالفان هزاران نفر در نبود امکانات امدادرسانی، همچنان زیر آوار گرفتار هستند.
مقامات سازمان بهداشت جهانی هشدار داده‌اند که با توجه به عمق فاجعه، مجموع تلفات ممکن است تا 8 برابر رقم فعلی برسد.
به‌گفته معاون رییس‌جمهور ترکیه، این زمین‌لرزه در ۱۰ استان ترکیه قربانی گرفته است و مقام‌های درمانی سوریه هم از کشته‌شدن دستکم ۸۰۰ نفر بر اثر زلزله در مناطق تحت کنترل دولت سوریه خبر می‌دهند.
مؤسسه لرزه‌نگاری آمریکا می‌گوید این زلزله ساعت چهار و ۱۷ دقیقه بامداد به وقت محلی و در عمق نسبتاً کم ۱۷.۹ کیلومتری زمین رخ داده است. کارشناسان می‌گویند عمق کم کانون این زمین‌لرزه، باعث شده است که لرزش‌های آن تا مسافت‌های دوردست احساس شود.
کانون این زلزله در ۳۰ کیلومتری شمال غرب شهر غازی‌عینتاب ترکیه و ۱۱۴ کیلومتری شمال غربی حلب در سوریه بوده است و لرزه‌های آن حتی تا قاهره مصر نیز احساس شده است.
شهروندان در سوریه، عراق، لبنان اسرائیل، فلسطین و اردن نیز این زمین‌لرزه را احساس کرده‌اند.
مقام‌های ترکیه می‌گویند این زمین‌لرزه به مناطق مختلفی در استان‌های قهرمان‌مرعش، غازی‌عِینتاب، شانلی‌اورفه، دیاربکر، آدانا، آدیامان، مَلَطیه، عثمانیه، خَتای و کیلیس آسیب زده است.
از شهر دو میلیون نفری غازی‌عینتاب ترکیه خسارات زیادی گزارش می‌شود. همچنین بر اثر این زمین‌لرزه، یک خط لوله گاز در نزدیکی شهر قهرمان‌مرعش در جنوب ترکیه منفجر شده است.
فؤاد اوتکای، معاون رییس‌جمهور ترکیه به رسانه‌ها گفت که نزدیک به 900 ساختمان در استان‌های غازی‌عینتاب و قهرمان‌مرعش ترکیه تخریب شده است. وی تعداد کل ساختمان‌های فروریخته بر اثر این زلزله را 1718 ساختمان اعلام کرد.
به گفته اوتکای، هنوز صدها نفر زیر آوار ساختمان‌های فروریخته محبوس هستند. در همین حال خبر می‌‌رسد ترکیه از اتحادیه اروپا برای عملیات نجات درخواست کمک کرده است و تیم‌هایی از هلند و رومانی در حال حاضر در راه مناطق آسیب‌دیده هستند و اتحادیه اروپا در حال آماده‌سازی کمک‌های بیشتر برای ترکیه است.
در منطقه اصلی وقوع این زلزله، در دو سوی مرز، میلیون‌ها آواره سوری زندگی می‌کنند و منطقه متاثر از زلزله در شمال سوریه، محدوده‌ای است که کنترل آن بین دولت سوریه و مخالفان آن تقسیم شده است.
گزارش‌ها حاکی است که این زمین‌لرزه خساراتی نیز در شهر حما در سوریه برجای گذاشته است. گروه «دفاع غیرنظامی سوریه» موسوم به کلاه‌سفیدها که از سازمان‌های مخالف حکومت بشار اسد در سوریه است، با انتشار بیانیه‌ای نوشته است که این زمین‌لرزه حدود 800 کشته و صدها زخمی برجای گذاشته و باعث سرگردانی مردم در سرمای زمستان شده است.
این سازمان می‌گوید که شرایط نامساعد جوی، از جمله دمای پایین و هوای طوفانی، وضعیت را وخیم‌تر کرده است.
گروه «دفاع غیرنظامی سوریه» در بیانیه خود از جامعه جهانی خواسته است تا بر رژیم بشار اسد و متحد او، روسیه، فشار بیاورند تا از بمباران مناطق آسیب‌دیده خودداری کنند.
در حالی که نیروهای امدادگر زیر باران و برف برای نجات بازماندگانی که صدای آنان از زیر آوار شنیده می‌شود تلاش می‌کنند، پس‌لرزه‌های مداوم هر 10 دقیقه یک‌بار مناطق آسیب‌دیده را می‌لرزاند و عملیات جست‌وجو را با اختلال مواجه می‌کنند. سومین زلزله بزرگ بامداد سه‌شنبه به بزرگی 8/5 ریشتری به ثبت رسید. به گزارش خبرگزاری آناتولی و به گفته یونس سزر، رییس سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه(آفاد)، پس از زلزله اصلی بامداد دوشنبه، دستکم 243 پس‌لرزه در منطقه به وقوع پیوسته است.
منابع خبری از درماندگی و استیصال خانواده‌ها برای زنده بیرون آوردن عزیزانشان از زیر آوار خبر داده‌اند و می‌گویند امدادگران یکی پس از دیگری اجساد افراد را از زیر آوار بیرون می‌کشند.
این پس‌لرزه‌ها در امتداد منطقه‌ای به وسعت بیش از 300 کیلومتر اتفاق افتاده‌اند و کار امدادرسانی و نجات افراد از زیر آوار را در مقاطعی با وقفه رو‌به‌رو کرده‌اند.
تلاش و جستوجوی امدادگران در ترکیه و سوریه برای نجات بازماندگان زلزله مهیب دوشنبه از زیر آوار، با تاریکی شب و سرمای هوا، همچنان ادامه دارد. خبرگزاری آسوشیتدپرس بامداد سه‌شنبه 7 فوریه – 18 بهمن، به نقل از مقام‌های محلی، تعداد کشته‌های زلزله را بیش از چهار هزار نفر اعلام کرد اما با پیدا شدن اجساد بیشتر از زیر آوار، نگرانی‌ها از احتمال افزایش این آمار زیادتر شده است. همزمان سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که شمار قربانیان زلزله در ترکیه و سوریه ممکن است هشت برابر شود.
ده‌ها هزارنفری که تحت‌تاثیر زلزله بامداد دوشنبه در ترکیه و سوریه بی‌خانمان شده‌اند، شب سخت و طاقت‌فرسایی را به صبح رساندند. برخی از آنان در حدود ۳۳ کیلومتری کانون اصلی زلزله در مراکز خرید، استادیوم‌ها، مساجد و مراکز اجتماعی اسکان داده شده‌اند و برخی نیز کنار آوار خانه‌های خود مانده‌اند تا عزیزانشان را نجات دهند.
در پی زلزله مهیب روز دوشنبه، دولت ترکیه تمام مدارس این کشور را تا 13 فوریه تعطیل کرد. دانشگاه‌های 10 استان آسیب‌دیده از زلزله نیز در این کشور تعطیل شدند و تمام رویداد‌های ورزشی به حالت تعلیق درآمدند. همچنین به دستور رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، در این کشور هفت روز عزای عمومی اعلام شد.
خبرگزاری آناتولی صبح سه‌شنبه به نقل از سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه اعلام کرد که در اثر دو زمین‌لرزه شدید در بخش‌های جنوبی این کشور دستکم دو هزار و 921 نفر در 10 استان ترکیه کشته و حدود ۱۶ هزار نفر زخمی شده‌اند.
رسانه‌های دولتی سوریه نیز از کشته شدن دستکم 444 تن خبر داده‌اند. با احتساب آمار منابع محلی شمار کشته‌های زلزله مهیب دوشنبه از چهار هزار و 300 تن فراتر می‌رود.
بر مبنای گزارش‌های اولیه، در ترکیه بیش از پنج هزار و 600 ساختمان ویران شده‌اند و برخی مکان‌های عمومی از جمله بیمارستان‌ها نیز آسیب دیده‌اند. در شهر اسکندرون، یک بیمارستان فروریخته است.
زلزله دوشنبه در استان‌های آسیب‌دیده سوریه که بیشتر محل سکونت مخالفان دولت مرکزی این کشور است، ویرانی‌های زیادی به جا گذاشت. منابع حقوق بشری اعلام کرده‌اند در این منطقه که بیش از چهار میلیون نفر در آن زندگی می‌کنند، صدها تن زیر آوار مانده‌اند. بسیاری از آنان در ساختمان‌هایی زندگی می‌کردند که پیش‌تر هم در اثر بمباران ویران شده بودند.
استیون گادبی، متخصص بلایای طبیعی در دانشگاه ناتینگهام، به آسوشیتدپرس گفت که دشواری عملیات نجات بازماندگان در مناطق درگیر جنگ داخلی بیشتر است و تلاش‌ها را پیچیده‌تر می‌کند.
بسیاری از کشورها با ترکیه ابراز همدردی کرده‌اند و کمک‌های جهانی آماده سرازیر شدن به سوی این کشور است. تا آنجا که به گفته رییس سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه، تاکنون 65 کشور جهان برای اعزام تیم‌های امداد و نجات به منطقه اعلام آمادگی کرده‌اند اما به رغم وعده کشور‌هایی مانند روسیه و اسرائیل، هنوز مشخص نیست آیا برای بازماندگان سوری هم کمک‌هایی مانند پول و تجهیزات پزشکی ارسال خواهد شد یا خیر.
به گفته استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد، 224 ساختمان در شمال غرب سوریه تخریب و 325 ساختمان از جمله انبار‌های کمک‌رسانی آسیب دیده‌اند. سازمان ملل هر ماه به بیش از دو میلیون و 700 تن از ساکنان این مناطق کمک می‌کرد اما اکنون ممکن است این کمک‌رسانی‌ها مختل شود.
زلزله شدید در ترکیه و سوریه در رسانه‌های جهان بازتاب وسیعی داشت و در شبانه‌روز منتهی به سه‌شنبه، ویدیو‌ها و تصاویر تکان‌دهنده این رخداد تیتر اول بیشتر رسانه‌های جهان بود.
به گزارش رویترز، زمین‌لرزه بامداد دوشنبه عملیات در مرکز صادرات نفت از بندر جیهان ترکیه را متوقف کرد و جریان صادرات نفت خام عراق و جمهوری آذربایجان نیز در پی آن متوقف شد. همچنین نرخ لیر ترکیه در بازار ارز روز دوشنبه به پایین‌ترین سطح خود رسید و سهام این کشور حدود پنج درصد سقوط کرد.
رجب طیب اردوغان که خود را برای انتخابات سخت در ماه‌های آتی آماده می‌کند، زمین‌لرزه دوشنبه را فاجعه‌ای تاریخی توصیف کرد. گزارش سازمان هلال‌احمر و سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه حاکی از آن است که عملیات امدادرسانی به‌سرعت انجام می‌شود.
خبرگزاری آناتولی به نقل از اورهان تاتار، مدیرکل سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه، نوشت که تاکنون 250 میلیون لیر یعنی بیش از 13 میلیون دلار از بودجه اضطراری استان‌ها به مناطق آسیب‌دیده اختصاص داده شده است. همچنین طبق اعلام سازمان هلال‌احمر ترکیه در کم‌تر از 16 ساعت پس از زلزله نخستین برای نزدیک به ۲۳۵ هزار نفر چادر و کانکس اسکان موقت مهیا شده است. بر اساس این گزارش دستکم 31 هزار کانکس و 65 هزار چادر اسکان موقت در منطقه تعبیه شده است.
بامداد دوشنبه 6 فوریه، زلزله‌ای به بزرگی 8/7 بخش‌های زیادی از جنوب ترکیه و برخی استان‌های سوریه را لرزاند. شدت این زلزله به اندازه‌ای بود که در فلسطین، عراق، یونان، مصر، لبنان، قبرس، ایران و عربستان سعودی هم احساس شد.
تصویر کمک‌های سریع دولتی و مردمی به زلزله زدگان ترکیه و تصویری از زلزه زدگان خوی پس از گذشت یک هفته
کانون اصلی این زلزله استان قهرمان‌ماراش ترکیه بود. دقایقی پس از این زلزله مهیب، دو پس‌لرزه دیگر به بزرگی 6/6 و 5/6 بخش‌هایی از جنوب ترکیه را لرزاند. کانون اصلی پس‌لرزه‌ها نیز استان غازی‌عینتب ترکیه بود و خرابی‌های گسترده‌ای در این شهر و شهرهای دیگری از جمله آدنا به بار آورد. حدود 10 ساعت پس از زلزله اول، نیز در ظهر دوشنبه زلزله دیگری با شدت 5/7 بار دیگر جنوب شرقی ترکیه را لرزاند.
بر مبنای گزارش سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه ترکیه این مرگبارترین زمین‌لرزه این کشور پس از زلزله سال 1999 است که بیش از 17 هزار کشته به جا گذاشت. طبق اعلام این سازمان، هم‌اکنون بالغ بر 16 هزار نیروی عملیات امداد و نجات در منطقه در حال تلاش برای نجات بازماندگان از زیر آوار و امدادرسانی به آسیب‌دیدگان‌اند.
فرانک هوگربیتس، پژوهشگری که در سازمان سنجش هندسه منظومه شمسی(SSGEOS) در هلند کار می‌کند، نیز در 3 فوریه 2023، زلزله ترکیه را سه روز قبل از وقوع پیش‌بینی کرده بود.
هوگربیتس در صفحه توییترش نوشت: «دیر یا زود زلزله‌ای به بزرگی 5/7 در این منطقه(جنوب به مرکز ترکیه، اردن، سوریه، لبنان) رخ خواهد داد.»
پس از اینکه پیش‌بینی فرانک هوگربیتس در رسانه‌های اجتماعی به‌طور گسترده منتشر شد، او در واکنش به زلزله‌ای که در 6 فوریه در ترکیه رخ داد، نوشت: «همان‌طور که پیش‌تر گفتم، دیر یا زود در این منطقه رخ می‌داد، مشابه سال‌های 115 و 526. همیشه پیش از این زمین‌لرزه‌ها یک هندسه سیاره‌ای مهم مشاهده می‌شود، همان‌طور که در 4 و 5 فوریه دیدیم.»
در پیش‌بینی دیگری، سرکان ایچلی، کارشناس زمین‌شناسی معدن، علوم زمین و زمین‌لرزه، در دسامبر 2022، به روزنامه دیلی صباح ترکیه گفت زلزله بزرگی در منطقه دریای مرمره رخ می‌دهد.
ایچلی پیش‌بینی کرده بود که این زمین‌لرزه استانبول و منطقه اژه را تکان خواهد داد. اما او گفته بود بزرگی این زلزله بیش از 7 نخواهد بود زیرا زمین‌لرزه‌های گولجوک در سال‌های 1963 و 1999 از فشار و تنش زمین در منطقه مرمره به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کاسته است.
او در گفت‌و‌گو با دیلی صباح توضیح داد برای اندازه‌گیری شدت زمین‌لرزه، «باید میزان لغزش سالانه گسل، دوره تکرار زمین‌لرزه و بزرگ‌ترین زلزله‌ای را که ایجاد کرده است بدانید، و آن را با فرمول‌های مختلف تجزیه و تحلیل کنید.»
سازمان سنجش هندسه منظومه شمسی(SSGEOS) تقارن‌های سیاره‌ای را با زمین‌لرزه مرتبط می‌داند و در این زمینه می‌گوید: «اولین نشانه که هندسه‌ای خاص در منظومه شمسی ممکن است زمین‌لرزه‌های بزرگ‌تری ایجاد کند در 23 ژوئن 2014 به‌دست آمد، وقتی سه زلزله به بزرگی 6 در جنوب اقیانوس آرام رخ داد و در پی آن سه زلزله دیگر که بزرگ‌ترین آن‌ها به 9/7 رسید در شمال اقیانوس آرام به وقوع پیوست، و همه آن‌ها به فاصله چند ساعت اتفاق افتاد.»
رییس مرکز پیش‌بینی زلزله در پژوهشگاه بین المللی زلزله گفت: هیچ ارتباط گسلی و زمین ساختی بین زمین لرزه امروز ترکیه با زلزله خوی وجود ندارد.
به گزارش رکنا ، مهدی زارع استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و رییس مرکز پیش بینی زلزله در پژوهشگاه بین المللی زلزله درباره وقوع زمین لرزه در جنوب ترکیه و پاسخ به این پرسش که آیا این زمین لرزه در ارتباط با گسلی بوده که سبب زمین لرزه خوی شده است، اظهار داشت: محلی که زمین لرزه در ترکیه به وقوع پیوسته محل برخورد شمال ورقه عربی با جنوب ورقه آناتولی بوده است و این ماجرا هیچ ارتباطی با زلزله خوی از لحاظ زمین ساختی و گسل ندارد.
وی با اشاره به اینکه خوی در فلات ایران قرار دارد و حدود هزار کیلومتر با محل زمین لرزه‌ای که امروز در ترکیه به وقوع پیوسته فاصله دارد، گفت: اینکه بیان می‌شود احتمال وقوع زمین لرزه شدید در آذربایجان به دلیل فعال شدن ورقه شمال عربی با جنوب ورقه آناتولی وجود دارد، صحت نداشته و این دو مباحث جداگانه است.
زارع با تاکید بر اینکه البته احتمال زمین لرزه‌ای بزرگ به دنبال فعال شدن کامل گسل در آذربایجان هم وجود دارد، گفت: ربط دادن زمین لرزه امروز در ترکیه با خوی در آذربایجان بلاموضوع است ولی به این معنی نیست که در ایران زمین لرزه رخ نمی‌دهد. بنابراین اینکه گفته می‌شود زلزله ترکیه روی گسل آناتولی اتفاق افتاده که ادامه گسل خوی است درست نیست.
وی خاطرنشان کرد: اگر طول گسل به طور کامل جابجا شود احتمال وقوع زمین لرزه بزرگ‌تر از 6 هم وجود دارد ولی از نظر زمانی هیچ‌کس این موضوع را نمی‌داند که بگوید مثلا یک ماه دیگر یا 15 سال دیگر زمین لرزه بزرگ رخ می‌دهد.
زارع در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود اگر گسل مربوط به خوی کامل فعال شود، زمین لرزه در شهرهایی مانند قزوین و تهران هم به وقوع می‌پیوندد، گفت: خیر، گسل خوی ارتباطی با تهران ندارد و این هم به معنی به وقوع نپیوستن زمین لرزه در پایتخت نیست.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه برخی معتقدند وقوع زمین لرزه‌ها در زمستان بیشتر از تابستان است و آیا این موضوع را ئایید می‌کنید؟ گفت: خیر این چنین نیست از لحاظ آماری تفاوت معناداری بین زلزله‌های شدید زمستان و تابستان وجود ندارد ولی از آن‌جایی که زمین لرزه در مناطق سردسیر در زمستان سخت‌تر است خاطرات بدتری هم به جا می‌گذارد چرا که گرفتاری مردم هم به لحاظ موضوعاتی مانند آتش سوزی در چادر، گازگرفتگی و … بیشتر می‌شود.
به گزارش همشهری آنلاین، هواپیمای حامل 45 تن کمک‌های غذایی، بهداشتی و دارویی ایران وارد فرودگاه دمشق شد. بر اساس این گزارش، «مهدی سبحانی» سفیر جمهوری اسلامی ایران همزمان با ورود هوایپمای حامل کمک‌های بشر دوستانه در فرودگاه دمشق حضور داشت.
پیش‌تر رییس سازمان هواپیمایی سوریه اعلام کرده بود که 5 هواپیما حامل کمک‌های بشردوستانه از سوی ایران، امارات متحده عربی، روسیه و هند روز سه‌شنبه وارد فرودگاه دمشق و لاذقیه می‌شوند.
وزارت خارجه سوریه در بیانیه‌ای از کشورهای عضو سازمان ملل، دبیرخانه این سازمان، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و سایر نهادهای دولتی و غیر دولتی خواست تا به سوریه و دولت این کشور برای حل فاجعه انسانی ناشی از زلزله اخیر کمک کنند.
وزارت خارجه سوریه افزوده است: این نهادها می‌توانند در زمینه نجات زلزله زدگان، بیرون کشیدن جنازه‌ها و ارائه کمک‌های غذایی و بهداشتی به شهروندان سوری کمک کنند.
وزارت خارجه سوریه، همچنین از کشورها و نهادهایی که با ملت این کشور ابراز همبستگی و برای کمک به آنان در این شرایط دشوار اعلام آمادگی کردند، نهایت قدردانی را کرد.
بر اساس اخبار ارائه شده توسط خبرگزاری دولتی سوریه(سانا) تاکنون ۴۳۰ تن در مناطق تحت کنترل دولت و عمدتا در مناطق حلب، حماه، لاذقیه و طرطوس کشته شده‌اند.
همچنین سازمان دفاع مدنی سوریه(کلاه سفیدها)، در آخرین گزارش خود از کشته شدن 390 نفر در مناطق تحت کنترل مخالفان سوری در شمال غرب سوریه خبر داد.
تصاویری از زلزله‌زدگان خوی
عجیب است حکومتی که بلافاصله به زلزله‌زدگان سوریه با هواپیما کمک‌رسانی می‌کند و بسیار خوب هم هست! اما این حکومت چرا در بغل گوش خود به وظایفش در قبال شهروندان و زلزله‌زدگان خوی عمل نمی‌کند؟
در خوی از لحظه‌ای که زلزله سقف خانه‌ها را بر سر مردم آوار کرد همه ساکنان مناطق زلزله‌زده در این سرمای استخوان‌سوز بی‌سرپناه هستند.
جمهوری اسلامی به‌جای اعزام امداگر و تامین حداقل امکانات موزد نیاز زلزله زدگان، نیروهای ضد شورش به منظقه فرستاده است. به گزارش شاهدان عینی در میادین و خیابان‌های مختلف خوی نیروهای ضد شورش با صورت‌های پوشیده و اسلحه به دست مستقر شده‌اند. این‌ها به‌جای پاسداری از جان مردم، مرگ مردم خوی را انتظار می‌کشند و پاسدار خاموشی مردم مصیب‌دیده هستند.
«روز شنبه پانزدهم بهمن ماه نیز مادری 82 ساله و پسر 56 ساله او که اهل فیرورق خوی بودند به دلیل استنشاق گاز منوکسید کربن ناشی از احتراق زغال در داخل چادر، جان خود را از دست دادند.» این مادر و پسر از «زغال» در داخل چادر با هدف گرمایش استفاده کرده بودند که دچار مسمومیت ناشی از منوکسید کربن شده و جان باختند.
زهرا مشتاق گزارشگر اعزامی روزنامه اعتماد که صحنه را به چشم خود دیده، در توصیف وضعیت دردناک زلزله زدگان و رفتار مقامات حکومتی در واکنش به خواست مردم نوشته است:
صدای باد است که میان انبوه نایلون‌های کشیده‌شده بر خانه‌های ویران می‌پیچد. خانه‌هایی که چون جسدهایی بی‌جان در نایلون‌های شفاف پیچیده شده‌اند، تا کوبش باد و ته‌مانده لرزه‌های زمین، تکه‌هایش را از هم نپاشد. اینجا خوی است و مردم در حالی پاهای خود را بر زمین می‌گذارند که در هر پس‌لرزه، از هراس مرگ بر خود می‌پیچند.
در شهر شایعه زیاد است و دهان مردم، حتی در حضور نیروهای ضد شورش که در فلکه هواشناسی با صورت‌های پوشیده و اسلحه به دست ایستاده‌اند، بسته نمی‌شود. آدم‌ها اسم‌های‌شان را نمی‌گویند. حرف‌شان را می‌زنند. در گوشی‌های موبایل‌شان، تصویری از یک دوربین مدار بسته، دست به دست می‌شود. یک شی نورانی در آسمان که به زمین می‌افتد و بعدش زمین می‌لرزد. حتی خشک شدن دریاچه ارومیه را هم که در یک و نیم ساعتی خوی هست، کار روس‌ها و چینی‌ها می‌دانند که برای برداشت ذخایر غنی لیتیوم از دریاچه بوده است و بعد از معادن طلا می‌گویند. حتی می‌گویند که می‌خواهند مردم شهر را خالی کنند. می‌خواهند خوی شهری خاص شود و بعد صداها نجوا می‌شود. مردم اینجا می‌گویند حاضریم سرما و زلزله‌ها را تحمل کنیم، اگر مسئولان هم پا به پای ما در این سرما، کنار ما باشند و مثل ما شوند. اینجا مسئولی نیست. بوده‌اند. آمده‌اند. اما سرک کشیده و رفته‌اند. قول‌هایی داده‌اند و رفته‌اند پی کارشان. مردم می‌گویند هنوز نماینده شهرشان نیامده که ببیند مردم چه حال و روزی دارند و بدتر از همه خشمگینند از انتشار شایعه سخنان فرمانداری که گفته بودجه بحران خوی، پیش‌تر صرف ساخت و گسترش جای دیگری شده هرچند بررسی‌های «اعتماد» نشان می‌دهد این خبر و نقل‌قول جعلی و از اساس نادرست است.
چه از سمت تبریز و چه از جانب ارومیه، به طرف خوی که بیایید، دو طرف جاده انبوه درختان گیلاس و آلبالو و تاک‌های وسیعی است که درختان برهنه‌اش، با دست‌های هرس شده، در انتظار بهارند. در راه خانه‌باغ‌هایی است که نشان می‌دهد خوی منطقه‌ای خوش آب و هوا و تفریحی است که محلی برای گردشگرانی از شهرهای دیگر و نیز محلی‌های استان است. وجود آرامگاه شمس تبریزی و نیز آرامگاه پوریای ولی از جمله جذابیت‌های شهر است. اما اکنون خوی مرده است. زلزله، بخش‌های زیادی از شهر را ویران کرده است. مردم مبهوت و ترس‌زده، منتظر چیزی هستند که خود نمی‌دانند چیست. چون ارواحی سرگردان، در میان خرابه‌های خانه‌ای که درست تا یک هفته قبل، محل سکنی و آرامش‌شان بوده، راه می‌روند و زمین زیر پای‌شان، مکرر می‌لرزد. مردهای زیادی از فرط نومیدی گریه می‌کنند و زن‌ها، با چادرهای بسته شده به کمر، به دیوارهای فروریخته و اثاثیه‌های منزل محبوب خود دست می‌کشند. مردم می‌گویند ما کشاورزیم. گاو و گوسفند داریم. حتی در شهر هم کارگری می‌کنیم. این خانه‌ها، حاصل همه عمر ماست. ما این خانه‌ها را آجر به آجر از پول زحمت خود ساخته‌ایم و اسباب‌ها را با کلی امید، نسیه یا نقد خریده‌ایم و حالا کجا می‌شود یا چطور می‌توانیم از زیر زیر صفر شروع کنیم!
هیچ‌کس نمی‌داند از حالا به بعد چه اتفاقی می‌افتد. شاید بیشترین اندوه مربوط به اهالی خیابان پاسداران خوی است که خانه‌ها، کوچه به کوچه بر هم آوار شده‌اند و آدم‌ها، آن‌ها که برای کمک آمده‌اند، با شرم چشم‌های خود را به زیر می‌اندازند که شاهد این همه خرابی نباشند.
پلاک بیشتر ماشین‌هایی که برای کمک آمده‌اند، اگر 37 نباشد که از خود خوی است؛ 35 است که مربوط به تبریز و مرند است. کلمات ترکی در فضا چرخ می‌خورد: الله ساخلاسن، ساقول، چوخ ممنون، خوشگلدی، یورل می‌یسن و…
عجیب است در کشوری که مدام در حال سپری کردن بحران است، مدیریت بحران از نگاه مردم زلزله‌زده تا این اندازه ضعیف و ناکارآمد است. صاحب‌نظران می‌گویند مثلا به‌جای انبوه نان خشک‌هایی که کیسه‌کیسه برای مردم می‌آورند، می‌شود چند نانوایی سیار که رایگان باشد و برای مردم نان تازه درست کند، برپا کرد. علاوه براین فعالان اجتماعی حاضر در محل می‌گویند این مردم خانه‌خراب، نیاز به غذای گرم و دل‌داری دارند. گروه‌های روان‌شناس، کسانی که تخصص‌شان بازی درمانی با بچه‌ها بعد از یک رویداد سخت باشد. آمدن چند مسئول دل‌سوز که دل‌شان برای این مردم بتپد و فقط به وقت انتخابات و رای‌گیری راه‌شان را به سمت مردم کج نکنند؟!
مسمومیت بیش از ١٠٠ نفر از زلزله‌زدگان خوی بر اثر گاز گرفتگی؛ دو نفر جان باختند. فرزین رضا زاده مدیر حوادث و فوریت های پزشکی آذربایجان غربی اعلام کرد که حدود 140 نفر در چادرهای زلزله زدگان خوی از ۹ بهمن ماه تاکنون، دچار مسمومیت با گازco (منواکسید کربن) شده اند.
رضا زاده افزود: «همچنین یک مادر 82 ساله و پسر 56 ساله زلزله‌زده اهل فیرورق خوی به‌دلیل استنشاق گاز مونواکسید کربن ناشی از احتراق زغال در داخل چادر که با هدف گرمایشی استفاده می‌شد، جان خود را از دست دادند.»
او تاکید کرد: «از مردم خوی که در چادرهای امدادی اسکان دارند درخواست می‌شود در صورت استفاده از سیستم گرمایشی به جز بخاری‌های برقی حتما از دودکش استفاده کرده و مسائل ایمنی را رعایت کنند.»
در همین حال، احسان ریخته گر معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی، در این زمینه گفت: « 11 نفر از این افراد در طی 24 ساعت گذشته دچار علائم مسمومیت شده‌اند.»
احسان ریخته گر در ادامه، بر رعایت نکات ایمنی در داخل چادرهای زلزله‌زدگان که گرمایش آن‌ها با بخاری‌های نفتی یا گازی است، تاکید کرد.
خبرگزاری‌های داخلی ایران، همچنین از مسمومیت تعدادی از کودکان زلزله‌زده خوی در اثر استنشاق گاز منواکسید کربن خبر داده و نوشته‌اند که حداقل سه کودک با دود والور نفتی در چادرهای زلزله‌زدگان دچار گازگرفتگی شده بودند اما از مرگ نجات یافتند.
این در حالی است که در شب‌های گذشته، مردم خوی در اعتراض به کمبود چادر و وسایل گرمایشی برای زلزله‌زدگان، مقابل ساختمان فرمانداری تجمع کردند.
بسیاری از مردم زلزله‌زده در این شهرستان، چندین شب را در سرمای زیر صفر درجه زمستان با کمبود چادر در خیابان‌ها سپری کرده‌اند.
بنا به گقته اکبر نیکزاد رییس بنیاد مسکن، در جریان زمین‌لرزه خوی 1750 واحد مسکونی تخریب و 7500 واحد نیز به شدت آسیب دیده‌اند.
روزنامه اعتماد نیز در گزارشی میدانی از وضعیت خوی پس از وقوع زمین لرزه، که روز یکشنبه 16 بهمن منتشر شده، وضعیت امدادرسانی به زلزله‌زدگان خوی را «بحرانی» توصیف کرده است. به گزارش اعتماد، مردم خوی از کمبود وسایل گرمایشی و کانکس برای اسکان، ناراضی و خشمگین هستند.
این روزنامه همچنین نوشته است: «در كشوری كه مدام در حال سپری کردن بحران است، مديريت بحران از نگاه مردم زلزله زده تا اين اندازه ضعيف و ناكارآمد است.»
این در حالی است که با ادامه بحران کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان خوی، در یک هفته گذشته جریان‌های خودجوش مردمی برای کمک به آن‌ها شکل گرفته است.
کریم باقری چهره شناخته شدۀ فوتبال ایران نیز برای جمع‌آوری کمک به زلزله‌زدگان خوی حسابی را معرفی کرده بود اما به دستور قوه قضاییه مسدود شد.
میزان خبرگزاری قوه قضاییه، درباره مسدود شدن حساب کریم باقری، این اقدام را «بدون هماهنگی و اخذ مجوز از سازمان‌های ذیربط» توصیف کرد و نوشت این حساب با اعلام سازمان هلال احمر و دستور قضایی به طور موقف مسدود شده است.
همزمان با سفر رئیسی یک هفته بعد از وقوع زلزله در خوی، نیروهای ضدشورش به طور گسترده‌ای در این شهر مستقر شده‌اند. زلزله‌زدگان خوی در شرایط دشواری قرار دارند، حکومت نه تنها به یاری مردم نرفته، بلکه مانع رسیدن کمک‌های مردمی به زلزله‌زدگان می شود. روز گذشته تعداد زیادی از زلزله زدگان دچار گاز گرفتگی شده و امروز یکی از کمپ های هلال احمر آتش گرفت.
این در حالی است که بحران امدادرسانی به مردم آسیب‌دیده از زلزله خوی همچنان ادامه دارد و در نبودِ چادر و وسایل گرمایشی استاندارد، تاکنون بیش از 140 تن از مردم زلزله‌زده دچار مسمومیت ناشی از استفاده از «زغال» و «والور نفتی» شده و دستکم دو تن از آن‌ها هم جان خود را دست دادند.
یک هفته پس از زلزله مرگ‌بار در شمال غرب ایران، ابراهیم رئیسی امروز وارد شهر خوی شد. سفر او همزمان با گزارش‌ها درباره جان باختن دستکم 2 نفر و مسمومیت بیش از 100 نفر از مردم در اثر استفاده از وسایل گرمایشی غیراستاندارد در داخل چادرها است. او از مردم خواست که شایعات را پشت سر بگذارند و «با صبوری» و با «خدمتگزاری» دولت و سپاه و هلال احمر مشکلات حل شود.
بعد از درخواست ترکیه از جامعه جهانی برای کمک به آن کشور، شماری از کشورها برای این کار اعلام آمادگی کرده‌اند، از جمله بریتانیا، آمریکا، اسرائیل، فرانسه، هند، روسیه و ایران.
جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا نیز در توییتر خود نوشت: «از تلفات جانی و ویرانی ناشی از زلزله در ترکیه و سوریه عمیقا متاسف شدم. من به تیم خود دستور داده‌ام که در هماهنگی با ترکیه به نظارت دقیق اوضاع ادامه داده و هرگونه کمک لازم را ارائه دهد.»
دولت اسرائیل نیز اولین هواپیمای شامل کمک‌های بشردوستانه را به ترکیه ارسال کرد.
آلمان نیز از ارسال کمک‌های خود به این مناطق خبر داده است. نانسی فایزر، وزیر کشور آلمان گفت که نهاد امداد فنی THW در حال آماده‌سازی ارسال کمک با ژنراتورهای برق اضطراری، چادر و پتو است و می‌تواند برای اردوگاه‌ها و پناهگاه‌های اضطراری، واحدهای تصفیه آب فراهم کند.
دفتر هماهنگی امور سازمان ملل متحد (OCHA)نیز از نیاز چهار میلیون از ساکنان مناطق شمال غرب سوریه به کمک‌های بشردوستانه فوری خبر داد.
نهادهای امدادرسانی می‌گویند که همزمان با عملیات خاکبرداری و جستوجوی هزاران ساختمان ویران شده، تعداد تلفات افزایش خواهد یافت.
فواد اوکتای، معاون رییس‌جمهور ترکیه، گفت که چنین فاجعه‌ای «هر صد سال یک‌بار ممکن است رخ دهد.»
رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، با اعلام «یک هفته عزای عمومی» در این کشور گفت: «به‌دلیل ادامه عملیات خاکبرداری و تجسس در مناطق زلزله‌زده هنوز نمی‌دانیم که تعداد دقیق تلفات چه‌قدر خواهد بود.»
در حالی که پس از گذشت هشت روز از زلزله خوی، هنوز آسیب‌دیدگان اسکان داده نشده‌اند و دولت توجهی به آن‌ها ندارد اما مرکز مدیریت حوادث اضطراری ترکیه(آفاد)، چند ساعت پس از وقوع زلزله، در بیانیه ای اعلام کرد که بیش از 236 هزار نفر از زلزله‌زدگان در سالن‌های ورزشی، مراکز دولتی و چادرهای برپا شده اسکان موقت داده شده‌اند.
بنا به گزارش این نهاد، تاکنون بیش از 31 هزار کانکس و 28 هزار چادر در اختیار زلزله زدگان قرار گرفته است.
سه‌شنبه هجدهم بهمن 1401-هفت فوریه 2023