امروز دوم نوامبر، برابر با یازدهم آبان، بر طبق تقویم سازمان ملل روز “پایان دادن به مصونیت عاملان جرم و جنایت علیه روزنامه نگاران” می باشد. هدف از نامگذاری این روز، اعلام همبستگی با خبرنگارانی است که برای بازنمایی حقیقت و ارائه اطلاعات درست میکوشند و صاحبان سرمایه و قدرت میخواهند به هر طریقی آنان را به سکوت وادار کرده و خود از پیگرد و مجازات مصون بمانند. به طور میانگین، هر ۵ روز یک خبرنگار یا عکاس مطبوعاتی در جهان کشته میشود. آمار میگوید که در بهترین حالت تنها یک مورد از ده مورد مرگ در میان آنان پیگیری میشود.
هزاران روزنامهنگار در سراسر جهان تنها به این دلیل که وظیفه حرفهای خود را انجام میدهند، با طیف وسیعی از مخاطرات، آزارها و تهدیدها و حتی مرگ مواجهاند. سازمان ملل متحد میگوید که جنایت علیه خبرنگاران و فعالان رسانهای در سال گذشته نسبت به دو سال قبل دستکم ۴۲ درصد رشد داشته است.این در حالی است که میزان مواردی که در دادگاه بررسی قضایی شده و به شناسایی عاملان منجر گشته، از سال ۲۰۱۳ تا کنون تنها ۲ درصد پیشرفت را نشان میدهد.یونسکو میگوید که در بهترین حالت تنها ۶ درصد جنایتها علیه خبرنگاران در دادگاه تا مراحل نهایی و اقامه جرم علیه مجرمان پیگیری میشود.
مخاطرات، آزارها و تهدیدهای مذکوربه طور مستقیم بیشتر توسط دولت های سرمایه داری با حکومت های علنا مستبد نظیر جمهوری اسلامی، انجام میگیرد. بر اساس گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز از زمان سرکار آمدن حکومت اسلامی در ایران تا سال ۱۳۹۸، دستکم ۸۶۰ روزنامهنگار روانه زندان شدند. همچنین بیش از ۵۰ روزنامهنگار ایرانی در تبعید نیز به اشکال گوناگون مورد تهدید قرار گرفتهاند و برخی از آنان حتی به مرگ هم تهدید شدهاند. تهدید و آزار خانوادههای روزنامهنگاراننیز شکل دیگری از اِعمال خشونت توسط جمهوری اسلامی می باشد که رو به ازدیاد هم بوده است.برای نمونه فشار بر خبرنگاران و خانواده هایشان در انقلاب “زن، زندگی، آزادی” تشدید گردید. در جریان این انقلاب موج دستگیریها چندین برابر افزایش یافت. بهطوریکه طبق گزارش فدراسیون جهانی روزنامهنگاران در فاصله یک ماه دستکم ۲۵ خبرنگار در ایران بازداشت شدند.کمیته حفاظت از روزنامهنگاران در مجموع اسامی ۵۱ روزنامهنگار زندانی در ایران را منتشر کرده که طی اعتراضهای انقلابی اخیر بازداشت شدهاند و نوشته است که ۱۴ نفر از این افراد با وثیقه آزاد شدهاند و ۳۷ نفر دیگرهمچنان در بازداشت به سر میبرند.
نمونه تراژیک زندانی کردن و تلاش در جهت به تسلیم واداشتن خبرنگاران در دستگیری و محکوم کردن نیلوفر حامدی، خبرنگار روزنامه شرق، و الهه محمدی خبرنگار روزنامه هممیهن دیده شد که مجموعا به 25 سال محکوم شدند و 15 سال آن قابل اجراست. این دو خبرنگار شجاع با گزارشکشته شدن ژیناامینی در بیمارستان کسری و گزارش خاکسپاری این دختر ایران در سقز قتل حکومتی او را رسانه ای کرده و در شروع انقلاب ژینا نقش بازی کردند. آنان اقدام جنون آمیز جمهوری اسلامی را به هیچ پنداشته و اعلام کردند که به کاری که انجام دادند افتخار میکنند. برخورد قضائی و پرونده سازی برای خبرنگاران معترض، که وسیعا مورد انتقاد قرار گرفته، در جمهوری اسلامی چنان وسیع است که ایران تحت حاکمیت آن به زندان روزنامه نگاران شهرت یافته و خود رژیم در میان ۱۸۰ کشور در رده ۱۷۸ قرار داده شده است.
اما آزار خبرنگاران و روزنامه نویسان تنها به اسارت در زندان ها ختم نمی شود. کاربدستان اداره اطلاعات و ادارات اطلاعاتی موازی به طور مداوم دستاندرکاران مطبوعاتی معترض و حتی خانواده های آنان را مورد انواع تهدید و ستمگری قرار داده و می دهند. این آزارها در مورد زنان گزارشگر سخت تر می باشد زیرا آنان در محیط کارهم از دست عوامل رژیم امنیت و راحتیندارند. یافتههای مطالعاتی ماهنامه ارتباطات نشان میدهد که حدود ۹۰ درصد زنان خبرنگار، دستکم یکبار آزار جنسی را محیط کار تجربه کردهاند. درصد قابل توجهی از آزارها توسط آن مقامات دولتیی انجام میگیرد که خود را بسیجی و سرسپرده اسلام میخوانند.
در یک جمعبندی باید این ادعای سازمان ملل را مد نظر داشت که “روزنامه نگاری یکی از خطرناک ترین حرفه های جهان است”. اما باید تبصره ای به آن اضافه کرد:
روزنامه نگاری پا به پای تعمیق بحران سرمایه داری، تقویت راست افراطی و جنگ افروزی های آن به صورت حرفه خطرناکی در آمده است. تراژیک ترین نمونه آنرا در جنگ کنونی دولت اسرائیل علیه مردم فلسطین و بویژه در غزه شاهدیم. سازمان گزارشگران بدون مرز روز چهارشنبه 31 اکتبر، برابر با۱۰ آبان، اعلام کرد تاکنون ۳۴ خبرنگار در جریان حمله اسرائیل به غزه کشته شدهاند. در چنین شرایطی نمی توان از مناسبت های فرمالیته انتظار بهبود داشت جانیان را به پای میز عدالت کشید. این بهبود و حسابررسی فقط با مبارزه علیه ریشه های مصیبت مورد اشاره و سرکار آمدن حکومت های مردمی می تواند تحقق پذیرد.