بهرام رحمانی
چهل و پنجمین جلسه دادگاه حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام‌های تابستان ۶۷، روز پنج‌شنبه ٩ آذر ۱۴۰۰ برابر با ٢٩ نوامبر ۲۰۲۱ در استکهلم آغاز شد.
حمید نوری در جلسه امروز اقرار کرد که «من قبول دارم برخی از کمونیست‌ها اعدام شده‌اند، اما نه در اعدام‌های جمعی.»
حمید نوری، در چهارمین جلسه از دفاعیات خود، در سالن ۳۷ دادگاه استکهلم سوئد، تایید کرد که برخی زندانیان کمونیست و هم‌چنین زندانیان وابسته به سازمان مجاهدین خلق در سال ۶۷ اعدام شده‌اند. او هم‌زمان از دادگاه درخواست کرد که از دولت ایران در این زمینه استعلام شود که چرا این افراد اعدام شده‌اند.
حمید نوری در چهارمین جلسه دفاع از خود در دادگاهی در سوئد با اشاره به درگیری نظامی ایران و سازمان مجاهدین در عملیات «فروغ جاویدان»، گفت که تایید می‌کند نیروهای مجاهدین در این درگیری نظامی «قتل‌عام» شدند. او هم‌چنین گفت اگر زندانیان چپ اعدام شدند به خاطر «جنایاتی است که علیه مردم ایران»کردند.
او هم‌چنین با اشاره به اعدام‌های سال ۶۷ گفت که آن را تایید می‌کند، «اما در جبهه‌های جنگ نه در زندان‌ها.»
در ادامه جلسه دادستان پرسید درباره اعضای سازمان‌های چپ که در زندان گوهردشت اعدام شدند، او چه نظری دارد؟
نوری گفت حرف من این است که «کل داستان ساختگی است.» حمید نوری گفت: «نه موج اولی وجود داشته و نه موج دومی.» او گفت کلا اعدام‌ها را قبول ندارد.
او در ادامه دادگاه گفت باید از دولت استعلام ایران شود که «چرا این افراد اعدام شده‌اند و در چه تاریخی اعدام شده‌اند» و علت اعدام و مرگ آن‌ها مشخص و اعلام شود.
طرحی از دادگاه حمید نوری(سمت چپ) که خبرگزاری رویترز منتشر کرده است.
نوری در جلسه امروز ادعا کرد افرادی که اعدام شده‌اند به خاطر «تفکرات سیاسی» آن‌ها نبوده، بلکه به خاطر «عملیات‌های مسلحانه» اعدام شده‌اند.
نوری در جلسه امروز گفت در طول سال‌های گذشته از «قتل‌عام سال ۶۷» مطلع بوده و «داستان‌هایی شنیدم که می‌گفتند در زندان‌های ایران اعدام صورت گرفته است.»
او گفت در روایت‌های مربوط به تابستان سال ۶۷ از او به عنوان «شکنجه‌گر سالن ۶» نام برده شده است ولی گفت در سالن ۶ نبوده است و در سالن یک آموزشگاه زندان اوین بوده است.
او درباره لیست‌های موجود مربوط به افراد اعدام شده در تابستان سال ۶۷ تشکیک کرد و گفت این لیست‌ها متناقض هستند.
هزاران زندانی سیاسی در دهه ۶۰، به‌ویژه در تابستان ۶۷، در زندان‌های اوين و گوهردشت در تهران و سایر شهرهای ايران با دستور مستقیم آیت‌الله خمینی، رهبر وقت جمهوری اسلامی، و با تصمیم هیات‌هایی که به هیات مرگ معروف شدند، اعدام شدند.
حمید نوری با اشاره به عملیات «فروغ جاویدان» سازمان مجاهدین در ابتدای مردادماه ۱۳۶۷ گفت: «این موضوع را زندانیان تواب به مسئولان اطلاع دادند. و به دنبال این موضوع مسئولان مرخصی‌ها را قطع کردند. تلویزیون‌ها را قطع کردند. و زندانیان متوجه حمله نشدند.»
در سال‌های گذشته برخی از مسئولان وزارت اطلاعات ایران این موضوع را علت اعدام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ عنوان کرده بودند.
در ادمه جلسه دادستان پرسید درباره اعضای گروه‌های چپ که در زندان گوهردشت اعدام شدند، او چه نظری دارد؟
نوری گفت حرف من این است که «کل داستان ساختگی است.» حمید نوری گفت: «نه موج اولی وجود داشته و نه موج دومی.» او گفت کلا اعدام‌ها را قبول ندارد.
طبق شواهد موجود و شهادت جان به در بردگان، موج اول اعدام‌های تابستان ۶۷ از هشتم مرداد و با حلق آویز کردن زندانیان مجاهد شروع شد. در موج دوم و از پنجم شهریور، زندانیان چپ را به دادگاه مرگ بردند و اعدام کردند.
در جریان دادگاه امروز قاضی به حمید نوری مجددا تذکر داد که برای اشاره به سازمان مجاهدین، او حق ندارد از واژه «منافق» استفاده کند. در ادبیات سیاسی جمهوری اسلامی از این واژه برای اشاره به سازمان مجاهدین خلق و اعضای آن استفاده می‌شود.
در ادامه جلسه دادستان پرسید پس چه اتفاقی برای زندانیان کمونیستی اتفاق افتاده که بنابر کیفرخواست گفته شده اعدام شده‌اند، آن‌ها کجا هستند؟ حمید نوری در پاسخ گفت:
«یک سری از افراد کمونیست که اعدام شده بودند در زندان‌ها، یک سری از افرادی که آزاد شده بودند از زندان‌ها و به هر دلیلی فوت کرده بودند و یا سر به نیست شده بودند، یا هنگام خروج از ایران در درگیری کشته شدند بودند، و یک سری از این افراد وجود خارجی ندارند. درباره مرگ این افراد از ایران باید استعلام شود تا معلوم شود این افراد مرده‌اند یا نه، پدر و مادر داشته‌اند یا نه و اگر اعدام شدند برای چه اعدام شدند.»
دادستان گفت بسیاری از خانواده‌ها گواهی فوت دارند، اما حمید نوری گفت در این گواهی فوت‌ها، علت فوت نیامده است.
او درباره اینکه آیا پیش از سفر به سوئد از اظهارات خانواده‌های کشته‌شدگان درباره اعدام‌های ۶۷ مطلع شده بودید؟ گفت بله.
نوری امروز در پاسخ به دادستان درباره اینکه چه زمانی از مرخصی به سر کار برگشته گفت: «زندان اوین بسیار جای زیبایی است. پر از درخت است. یادم است برگ درختان ریخته بود. بسیار صحنه زیبایی بود. یا آخر شهریور بود یا اوایل مهر که به سر کار بازگشتم.»
حمید نوری پیش‌تر گفته بود او قبل از هفتم مرداد ماه ۱۳۶۷که روز تولد فرزندش بود به مرخصی رفته بود و این بازه زمانی، دوره‌ای است که بنابر کیفرخواست اعدام زندانیان چپ و مجاهد در آن رخ داده است.
حمید نوری امروز در پاسخ به سئوال دادستان درباره اینکه چه زمانی از مرخصی به سر کار برگشته گفت: «زندان اوین بسیار جای زیبایی است. پر از درخت است. یادم است برگ درختان ریخته بود. بسیار صحنه زیبایی بود. یا آخر شهریور بود یا اوایل مهر که به سر کار بازگشتم.»