بر اساس برآوردهای جهانی، نزدیک به یک‌سوم زنان در طول زندگی خود دست‌کم یک‌بار خشونت فیزیکی و یا جنسی را تجربه کرده‌اند؛ خواه به دست شریک صمیمی، خواه به دست فردی غیر از او. این رقم تکان دهنده نشان می‌دهد خشونت علیه زنان یکی از گسترده‌ترین و عادی‌شده‌ترین نقض‌های حقوق بشر در جهان است.
اما چهره خشونت در سال‌های اخیر تغییر کرده است. اگر دیروز خانه، خیابان و محل کار میدان اصلی اعمال خشونت بود، امروز فضای دیجیتال نیز به این میدان افزوده شده است؛ میدانی که مرز جغرافیا نمی‌شناسد، ۲۴ ساعته فعال است و می‌تواند در چند ثانیه زندگی انسانی را زیرورو کند.
کارزار جهانی امسال به مناسبت روز جهانی محو خشونت علیه زنان، بر خشونت در عرصه دیجیتال تمرکز کرده است؛ چرا که شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها، بسترهای اشتراک تصویر و ویدئو و حتی ابزارهای هوش مصنوعی، بیش از هر زمان دیگری به ابزاری برای تهدید، آزار و خاموش‌کردن زنان تبدیل شده‌اند.
خشونت دیجیتال مجموعه‌ای از رفتارهای خشونت‌آمیز، تهدیدآمیز یا تحقیرکننده هستند که با استفاده از ابزارها و پلاتفرم‌های آنلاین علیه زنان و دختران اعمال می‌شود. این خشونت فقط محدود به «فضای مجازی» نمی‌ماند و اغلب پیامدهایی بسیار واقعی، ملموس و گاه جبران‌ناپذیر در زندگی شخصی و اجتماعی زنان بر جا می‌گذارد.
برخی از مهم‌ترین اشکال خشونت دیجیتال عبارتند از:
انتشار تصاویر بدون رضایت افراد، انتشار عکس‌ها و ویدئوهای خصوصی معمولاً با انگیزه انتقام یا اخاذی، انتشار عکس‌های خصوصی که شناخته می‌شوند، ارسال پیام‌های جنسی ناخواسته، ارسال تصاویر جنسی بدون رضایت مخاطب یا ایجاد مزاحمت دائمی در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی. این اقدام می‌تواند به از‌هم‌پاشیدن زندگی خانوادگی، اخراج از کار یا تحصیل، فشارهای شدید روانی و حتی خودکشی منجر شود. ارسال مداوم پیام‌های تحقیرآمیز، جنسی، تهدید به تجاوز یا قتل، حملات گروهی به حساب‌های کاربری زنان و ایجاد فضایی از ترس دائمی در محیط آنلاین. تولید و انتشار تصاویر، ویدئوها یا فایل‌های صوتی جعلی با استفاده از فناوری هوش مصنوعی از جمله ساختن پورنوگرافی که می‌تواند به نابودی اعتبار و امنیت فرد منجر شود درحالی‌که اثبات جعلی‌بودن آن برای عموم دشوار است. کمپین‌های هماهنگ برای حمله به زنان، انتشار شایعات و دروغ‌ها، نسبت‌دادن اتهامات اخلاقی یا سیاسی و تلاش برای تخریب چهره عمومی زنان از طریق هشتگ‌ها و پست‌های سازمان‌یافته، انتشار آدرس خانه، شماره تلفن، محل کار، اطلاعات خانوادگی یا دیگر داده‌های شخصی یک زن با هدف ترساندن، تهدید و قرار دادن او در معرض خطر خشونت فیزیکی، رصد دائمی فعالیت‌های آنلاین، کنترل حساب‌ها، دسترسی غیرمجاز به پیام‌ها و ایمیل‌ها یا استفاده از اپلیکیشن‌ها و ابزارهای ردیابی برای دنبال‌کردن زنان، جلب اعتماد دختران و زنان جوان به‌ویژه نوجوانان از طریق ارتباطات اینترنتی به‌منظور سوءاستفاده جنسی، ساخت حساب‌های جعلی با نام و تصویر زنان برای جلب اعتماد دیگران، آسیب‌زدن به اعتبار فرد یا سوءاستفاده مالی و جنسی.
پیامدهای خشونت آنلاین برای زنان کاملاً واقعی است: اضطراب، افسردگی، احساس شرم و بی‌ارزشی، ترک تحصیل یا کار، کناره‌گیری از فعالیت اجتماعی و عمومی، قطع ارتباطات خانوادگی یا دوستانه، تغییر محل زندگی به‌دلیل تهدیدهای جدی، خودسانسوری و خروج از شبکه‌های اجتماعی و در موارد شدید، خشونت فیزیکی، اخاذی و حتی قتل.
به‌بیان دیگر، خشونت دیجیتال نه‌تنها ادامه همان الگوهای قدیمی خشونت جنسیتی در بستری تازه است، بلکه پلی است میان جهان مجازی و واقعی با عواقبی که می‌تواند تمام ابعاد زندگی زنان را تحت‌تأثیر قرار دهد.
افزایش خشونت دیجیتال علیه زنان، نتیجه ترکیبی از عوامل فناورانه است: ضعف قوانین و مقررات: در بسیاری از کشورها، اشکالی از خشونت دیجیتال مانند انتشار بدون رضایت تصاویر جنسی هنوز صراحتاً در قانون جرم‌انگاری نشده یا مجازات آن ناکافی است.
مصونیت نسبی پلاتفرم‌های دیجیتال: شرکت‌های فناوری به‌ویژه شبکه‌های بزرگ اجتماعی سال‌ها با حداقلی از مسئولیت‌پذیری در قبال خشونت و آزار آنلاین فعالیت کرده‌اند.
شتاب توسعه فناوری به‌ویژه هوش مصنوعی: ابزارهای ارزان و در دسترس برای تولید محتواهای جعلی و آزاردهنده، پیش از آن‌که نظام حقوقی و اخلاقی فرصت تنظیم‌گری بیابد، فراگیر شده‌اند.
موج‌های زن‌ستیزانه در فضای مجازی، فضایی برای عادی‌سازی و حتی تشویق خشونت علیه زنان ایجاد کرده‌اند. ناشناس‌ماندن عاملان خشونت، امکان استفاده از هویت‌های جعلی یا ناشناس، به آزار دهندگان جرأت بیشتری برای اعمال خشونت بدون ترس از پیامد آن داده است. زنان اغلب نمی‌دانند کجا و چگونه باید شکایت کنند، از چه خدمات حقوقی و روانی می‌توانند بهره بگیرند، و چه حقوقی در برابر خشونت دیجیتال دارند.
اگر چه خشونت دیجیتال همه زنان را هدف می‌گیرد؛ اما همه به یک اندازه آسیب‌پذیر نیستند. زنانی که با تبعیض‌های تودرتو مواجه‌اند از جمله به‌دلیل نژاد، قومیت، طبقه اجتماعی، ناتوانی، هویت یا گرایش جنسی، معمولاً با شدت بیشتری مورد حمله قرار می‌گیرند.
پایان‌دادن به خشونت نیازمند تغییر فرهنگی و رفتاری در همه سطوح است: آموزش سواد رسانه‌ای و سواد دیجیتال از سنین پایین، با تأکید بر احترام، برابری جنسیتی و مسئولیت‌پذیری آنلاین، گفت‌وگو در خانواده‌ها و مدارس درباره پیامدهای آزار دیجیتال و اهمیت رضایت و حریم خصوصی، حمایت روانی، حقوقی و اجتماعی از زنانی که هدف خشونت دیجیتال قرار گرفته‌اند بدون سرزنش قربانی، تقویت شبکه‌های همبستگی زنان و فعالین امور اجتماعی و مدنی برای مقابله جمعی با حملات آنلاین و پشتیبانی از یکدیگر.
هر پیام تهدیدآمیز، هر تصویر خصوصی منتشرشده، هر ویدیوی جعلی، هر کمپین نفرت‌پراکنانه، زخمی واقعی بر روان، جسم، امنیت و آینده زنان می‌نشاند. به پیش برای ساختن جهانی که در آن هیچ زن و دختری به‌دلیل جنسیت خود، چه در فضای واقعی و چه در فضای دیجیتال، هدف خشونت، تحقیر و خاموش‌سازی قرار نگیرد.