شمس الدین امانتی
«مردم کردستان درمقایسه با سایر شهرهای دیگر ایران توهمی به ماهیت رژیم اسلامی نداشتند و به همین دلیل رفراندم جمهوری اسلامی آری یا نه خمینی را تحریم کردند. این مردم، مستقل ازسیاستهای رژیم، اداره سیاسی و اجتماعی کردستان را برعهده گرفتند. در راس آنها جریان چپ و سوسیالیست یعنی کومه له قرار داشت.
فضای سیاسی رادیکال و مقاومت متحدانه مردم این منطقه مدیون سیاستهای انقلابی این جریان است. واضح بود که این شرایط، برای رژیم تازه به قدرت رسیده ارتجاعی و بنیانگذار آن خمینی غیر قابل تحمل بود. بعد از فارغ شدن نسبی رژیم اسلامی از سرکوب جنبش کارگری، جنبش زنان، جنبش دانشجویی و مردم ترکمن صحرا، امکان بیشتری جهت سرکوب جنبش مقاومت مردم کردستان به دست آوردند. خمینی چه به عنوان بنیانگذار جمهوری اسلامی و چه به عنوان فرمانده کل قوا، در ٢٨ مرداد ١٣۵٨فرمان جهاد علیه مردم کردستان را صادر کرد و اعلام نمود «به نیروهای سه گانه فرمان می دهم تا سرکوب غائله کردستان ساکت ننشینند.» متعاقب آن، بنی صدر هم به عنوان رئیس جمهور وقت، به ارتش و دیگر نیروهای مسلح دستور داد تا سرکوب مردم کردستان «بند پوتین هایشان را باز نکنند.» پروسه تها جم و سرکوب مردم کردستان که از نوروز خونین سنندج آغاز شده بود، با این دو فرمان رسمیت یافت و تا کنون هم ادامه دارد. اما بعد از ٣ ماه مقاومت توده ای و مسلحانه، جمهوری اسلامی در کردستان دچارشکست سنگین نظامی شد که بنیانگذار آن به ناچار فرمان مزورانه آتش بس و مذاکره با مردم کردستان را درآبان ماه ١٣۵٨صادر کرد. مردم مقاوم کردستان با شور و شوق فراوان پیروزی خود و شکست جمهوری اسلامی را جشن گرفتند و خواهان تشکیل هیئت نمایندگی خلق کرد برای مذاکره با جمهوری اسلامی شده و در تظاهرات و میتینگهای توده ای از این خواست حمایت و پشتیبانی نموده و اراده خود را به نمایش گذاشتند. بار دیگر شور و شوق و اعمال حاکمیت انقلابی توسط مردم آزادیخواه کردستان بر شهر و روستاهای این مناطق حاکم شد. جنبشهای اجتماعی مختلف دوباره امکان فعالیت توده ای در شکل سازمان یافته آنرا به دست آوردند. درچنین جو و فضای انقلابی، هیئت نمایندگی خلق کرد، شورای شهر و محله، رهبران جنبشهای اعتراضی، احزاب و سازمانها سیاسی به فعالیت آزاد و دمکراتیک پرداختند.
به مواردی ازاین جنبشهای اعتراضی اشاره خواهیم کرد.
در آبانماه ۵٨ به دعوت کومه له و سایر سازمانهای مترقی در کردستان، به مناسبت تجلیل از جانباختگان جنبش انقلابی مردم کردستان و در اعتراض به سیاستهای سرکوبگرانه رژیم جمهوری اسلامی مراسمی فراخوان داده شد که صدها هزار نفر ازمردم کردستان دراین مراسم شرکت کردند.
تحصن و اعتصاب عمومی ٢٩روزه مردم سنندج بمنظوراخراج پاسداران ازاین شهردرتأریخ١/ ١١/ ۵٨ بعد از ماهها مبارزه و پشتیبانی همه جانبه مردم شهرهای دیگر کردستان با موفقیت پایان یافت. به مناسبت این پیروزی ٨٠٠٠٠ نفر ازمردم شهر سنندج به جشن و شادی پرداختند. پشتیبانی مردم سایرشهرهای کردستان و دهقانان روستاهای اطراف سنندج ازاین خواست و پیروزی آن، نشانه ای ازاتحاد و همبستگی مردم انقلابی کردستان بود. اما از سوی دیگر این شرایط انقلابی برای رژیم جمهوری اسلامی غیرقابل قبول بود.
در ۴ اردیبهشت سال ۵٩ در ساعت ۵/٣ بعدازظهر حکومت اسلامی با هواپیماهای فانتوم، بمدت یک ساعت اطراف شهر سنندج را بمباران کردند. نیروهای ارتش و سپاه مستقر درپادگان سنندج در یک یورش وحشیانه با توپ وخمپاره به اطراف شهر و محلات فقیرنشین حاج آباد، فیض آباد، گردی گرول و تپه اولیابگ این مناطق را به ویرانه ای تبدیل نمود.
این یورش رژیم، با مقاومت حماسی مردم آزادیخواه این شهرمواجه و ٢۴روز طول کشید که در تاریخ جنبش انقلابی کردستان به جنگ ٢۴ روزه سنندج شهرت یافته است و روز ٢۶ اردیبهشت سال ۵٩ پایان یافت. مردم مبارز و مقاوم شهر سنندج در اعتراض به حضور نیروهای مستقردر مسجد جامع این شهر٬ تظاهرات گسترده ای بپا کردند.
طی روزهای ٢۵،٢۶،و٢٧ اردیبهشت ۵٩ تظاهرات با شکوهی را در محلات مختلف برعلیه ارتش، پاسداران ومزدوران محلی برگزار کردند. مردم شهر سنندج دست آوردها و خاطرات با شکوهی از مبارزه برای اعمال حاکمیت کوتاه مدت شورائی در شهر خود دارند. حفظ این دست آوردها، که با فداکاری و جان باختن هزاران انسان آزادیخواه و برابری طلب به دست آمده است، تا کنون هم وظیفه هرانسان معترض، عدالت خواه و برابری طلب میباشد.
پس از٢۶ فروردین سال ١٣۵٩موجی از مبارزه توده ای بر علیه رژیم آغازشد، همگام با این موج اعتراضی، عملیات نظامی پیشمرگان کو مه له در شهرها و مناطق اشغال‍ی کردستان برعلیه نیرو های سرکوبگررژیم ادامه یافت. این عملیاتها تأثیرات به سزائی بر تقویت روحیه مبارزاتی مردم سنندج گذاشت. اخبار این عملیاتها به سرعت در سطح شهر ها پخش می شد. چهره هاى بشاش، لبهای خندان، کلمات رمز، وبازگو کردن این عملیات نشانی از پیروزی و اعتماد به نفس مردم از حضورفعال پیشمرگان کومه له دربین آنان بود، این حضور و پشتیبانی قابل اتکا، برای سایرعرصه های دیگر ازمبارزات تودهای معترض به تمامیت رژیم جمهورى اسلامی بر جای گذاشت.» ۲۳ / ۱ / ۲۰۲۲