بحران بهداشت و درمان در ایران
نظام بهداشت و درمان یک کشور، آینهای است که سلامت جامعه و اولویتهای دولت را بازتاب میدهد. در ایران تحت حاکمیت رژیم اسلامی جان و سلامت میلیونها شهروند در مخاطره جدی است. از گرانی سرسامآور دارو گرفته تا کمبود امکانات درمانی، از بار سنگین هزینههای پزشکی بر دوش مردم گرفته تا کاهش مستمر بودجه بخش سلامت، همگی نشان از بحرانی عمیق دارند که ریشه در سیاستهای اقتصادی و اولویتبندیهای ضد مردمی رژیم دارند.
یکی از بارزترین مشکلات نظام سلامت ایران، گرانی فزاینده و کمبود داروهای حیاتی است. طبق گزارشهای منتشر شده در ، قیمت برخی داروها در سال جاری تا ۴۰۰ درصد افزایش یافته است.
علاوه بر گرانی، کمبود داروهای حیاتی نیز به یک معضل جدی تبدیل شده است. سیاست کاهش واردات شامل داروهای دیالیز، هموفیلی، تالاسمی، اماس و سرطانی میشود که اقلام آنها از ۱۲۲ به ۳۵ قلم کاهش یافته است. آمار رسمی نشان می دهد که شش میلیون بیمار در ایران وجود دارد که برخی از آنان مبتلا به سرطان، اماس، دیابت و سایر بیماریهای صعبالعلاج هستند. براساس گزارش انجمن اماس، بسیاری از ۷۰ هزار بیمار اماس برای تهیه دارو مجبور به اخذ ۱۰۰ هزار تومان وام از بانکها میشوند.
یکی از تلخترین حقایق، پرداخت بالای هزینههای درمانی از جیب خود مردم است. وزیر بهداشت در گزارش به مجلس اعتراف کرد که مردم ۷۰ درصد از هزینههای درمان خود را از جیب خود میپردازند. این در حالی است که: طبق برنامه توسعه چهارم، باید ۷۰ درصد توسط دولت و ۳۰ درصد توسط مردم پرداخت شود. ایران دومین کشور دنیا است که مردمش بالاترین هزینه درمان را به عهده دارند. این در حالی است که حدود ۱۶ درصد از مردم تحت پوشش هیچگونه خدمات بیمهای نیستند
.براساس گزارشها، تعداد تخت بیمارستانی در کشور از شاخصهای جهانی کمتر است. در شرایط اضطراری و جنگی اخیر، عملهای جراحی غیراضطراری به تعویق افتاد تا ظرفیت برای مراجعات اورژانسی آزاد شود. استانهای محروم مانند سیستان و بلوچستان با شرایط فاجعهباری روبهرو هستند.
نسبت پرستار به بیمار در وضعیت مطلوب باید یک پرستار به ۴ بیمار باشد، اما این استاندارد در بسیاری از بیمارستانها رعایت نمیشود. همچنین حقوق ناکافی و شرایط سخت کاری، انگیزه کادر درمانی را کاهش داده است. بر اساس گزارش رسمی سازمان بهداشت جهانی، سطح سلامت و تندرستی در ایران در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار دارد. رتبه سلامت ایران در میان ۱۹۲ کشور جهان، ۱۲۳ است و رتبه عملکرد کلی سیستم سلامتی نیز ۹۳ اعلام شده است.
تعرض رژیم به عرصه سلامتی تودههای محروم، سیاستی شناختهشده در راستای دستورالعملهای نئولیبرالیستی نهادهای مالی جهانی است که در تداوم دیگر برنامههای ریاضتی و به بهانه تحریم به اجرا گذاشته میشود. سیاست خودکفاکردن بیمارستانها باعث شده که مردم تهیدست به خاطر نداشتن هزینه درمان در بیمارستانها پذیرفته نشوند. برخی بیماران برای اقلام دارویی که توسط پزشک ۵ بسته نوشته شده، درخواست بستههای کمتری (مثلاً ۲ بسته) میکنند تا هزینه را کاهش دهند.
در جامعهای که از نگاه حاکمانش جان آدمی بیارزش است و جایگاه نهادهای اشاعه جهل و خرافه و نیروهای سرکوب والاتر از هر نهاد و ارگان خدمات عمومی است، طبیعی است که نظام سلامت نادیده گرفته شود. قدر مسلم، بهداشت و درمان رایگان حق مسلم هر شهروندی است. هیچ کسی نباید به خاطر در دسترس نبودن خدمات پزشکی و درمانی در رنج باشد. تأمین بهداشت و درمان رایگان برای کلیه آحاد جامعه، یکی از خواستهای همیشگی کارگران و زحمتکشان ایران بوده و هست.
تنها ابزار ممکن برای عقبنشاندن رژیم سرمایهداری مذهبی ایران، همبستگی کارگران و تودههای زحمتکش و گسترش مبارزه بر علیه این رژیم است. کارگران و زحمتکشان ایران میتوانند با اتکا به اتحاد و مبارزه متشکل و سازمانیافته خود، خواست بهداشت و درمان رایگان را به این رژیم تحمیل کنند تا بخشی از دستمزدهای پرداختنشده کارگران و سهمی از ثروتهای غارتشده مردم را به شکل خدمات درمانی و بهداشتی به آنان برگرداند. مردم ایران، بهویژه بیماران و خانوادههای آنها، قربانیان اصلی این سیاستها هستند. بدون مبارزه متشکل برای حق درمان رایگان، این بحران همچنان ادامه خواهد یافت و جانهای بیشتری را به خطر خواهد انداخت.