(بخش دوم)
بهرام رحمانی
bahram.rehmani@gmail.com
در جریان یک عملیات پلیسی، ۶۳ عضو مافیای ترکیه به سرکردگی «سدات پکر» پدرخوانده دنیای زیر زمینی این کشور در پنج استان دستگیر شدند.
گفته می‌شود هنگام این حمله پلیس، سدات پکر در خارج از ترکیه بسر می‌برد. بنا به گزراش برخی رسانه‌های ترکیه، باند مافیایی سدات پکر از نیمه دوم دهه ۱۹۹۰ میلادی در جرائم مختلف از جمله تهدید و ارعاب، قتل، اخاذی، باج‌گیری، پول‌شویی، قاچاق مواد مخدر و … دست دارد.
در هفته‌های اخیر علاوه بر مسائل حاد پیش‌تر موجود اقتصادی، سیاسی و لشکرشی‌های ارتش ترکیه به مرزهای افلیم کردستان عراق و روژآوا و مدیترانه و لیبی و …، فضای سیاسی ترکیه تحت تاثیر ماجرای افشاگری‌های سدات پکر از مافیاهای معروف بوده است. افشاگری‌هایی علیه دست‌کم بخشی از دولت حزب عدالت و توسعه و نیز آن‌چه «دولت پنهان» نامیده می‌شود. این افشاگری‌ها نه تنها مقامات حزب حاکم از جمله وزیر کشور کنونی، سلیمان سویلو، داماد اردوغان، برات آلبایراک (وزیر سابق اقتصاد) و محمت آغار (وزیر کشور در سال ۱۹۹۶) را هدف گرفته‌اند، بلکه پای تعداد زیادی از افراد وابسته به دستگاه حاکم را هم وسط کشیده‌اند. سدات پِکر با انتشار ویدئوهایی در یوتیوب و به اشتراک گذاشتن‌شان در توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی توانسته خود را به یکی از «چهره‌ها» و «پدیده‌‌های دنیای مجازی» تبدیل کند.
در ترکیه رابطه دولت و مافیا به واسطه ماجرای افشاگری‌های اخیر مجددا در سطح عمومی مطرح شده است. باندهای مافیایی که به ویژه در حاکمیت‌های مستبد و بسته خود عموما بخشی از طبقات حاکم یک کشور محسوب می‌شوند، در بسیاری از مقاطع تاریخی تبدیل به بازوی اجرایی «تصمیم‌های زیرزمینی و مخوف» دولت می‌شوند تا دست‌های خونین دولت از دید جامعه پنهان بماند. اتفاقا پایگاه اجتماعی و سیاسی این قبیل باندها عمدتا جریانات فاشیستی، راست افراطی، ملی‌گرایی و مذهبی بوده‌اند.
بعضی از تحلیل‌گران برای عقیده‌اند که مسئله رابطه دولت و مافیا صرفا به امروز ترکیه یا دهه ۱۹۹۰ محدود نمی‌شود، یعنی زمانی که برای نخستین بار رابطه دولت ترکیه با جریانات مافیایی به واسطه «واقعه سوسورلوک» به‌طور اتفاقی آشکار شد.
ریشه‌های این رابطه در تاریخ مدرن ترکیه به دوران «جمعیت اتحاد و ترقی» و سازمانی مخفی به نام «تشکیلات مخصوصه» برمی‌گردد که یک واحد نیمه‌سری شبه‌نظامی نزدیک به «انور پاشا» بود و پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی به «سازمان اطلاعات و امنیت ملی» در جمهوری ترکیه تغییر نام داد. ایدئولوژی بنیان‌گذار «تشکیلات مخصوصه» که سال تاسیس آن هم‌چنان محل مناقشه است. چرا که برخی معتقدند بین سال‌های ۱۹۱۱ تا ۱۹۱۳ تشکیل شد و برخی هم عقیده دارند در سال ۱۹۱۴ شکل گرفت.
این حرکت ترکیب از گرایشات پان‌ترکسیستی و پان‌اسلامیستی شکل گرفت و در دوران واپسین امپراتوری عثمانی هم درون کشور و هم بیرون از مرزها فعالیت‌هایی از قبیل اقدامات ضد اطلاعاتی، تبلیغات، سازماندهی و ترور انجام می‌داد. به سبب رابطه‌ی این تشکیلات با «جمعیت اتحاد و ترقی» آشکار است که این تشکیلات مخفی اساسا به عنوان واحدی درون وزارت دفاع فعالیت می‌کرده و حتی زمانی به صورت رسمی به وزارت جنگ وصل بوده است. از این رو گفته می‌شود «تشکیلات مخصوصه» نقشی فعال در وقایعی مثل نسل‌کشی ارمنیان ایفا کرده است.
به گفته احمد رفیق، نویسنده و مورخ ترکیه‌ای، «این دسته‌ها از قاتلان و سارقانی بودند (محکومان محبوس) که از حبس آزاد شده بودند دستورهای هفتگی خود را در محوطه‌ی وزارت جنگ دریافت کردند و سپس از طریق عامل واسطه تشکیلات مخصوصه به مرز قفقاز گسیل شدند. در طول قساوت‌هایی که در حق ارمنیان شد، این دسته‌ها بزرگ‌ترین جنایات را مرتکب شدند.»
در همین حال در سیاست ترکیه، به‌ویژه از سال‌های دهه ۱۹۷۰ به این سو، با پدیده‌ای به نام «دولت پنهان»[۵] یا «دولت سایه» مواجهیم. این عبارت که به معنای «دولتی درون دولت» است، در ترکیه برای اشاره به ساختاری غیررسمی متشکل از مقام‌های امنیتی عالی‌رتبه، ادارات ضدجاسوسی، قوه‌ی قضاییه و نیز مافیا استفاده می‌شود که همواره بهانه‌هایی مثل امنیت ملی و بقای دولت را دلیلی برای تداوم فعالیت‌های خود از قبیل ترور، شکنجه، قتل‌های زنجیره‌ای موسوم به «جنایت‌های فاعل مجهول» و یا حتی اقدام به کودتا می‌دانند. در همین حال، عجیب نیست که بخش عمده‌ای از فعالیت این قبیل ساختارهای غیررسمی همواره برای مبارزه با نفوذ و گسترش کمونیسم به‌ویژه در دوران موسوم به «دکترین ترومن» آمریکا بوده است. از این منظر، باندهای تبه‌کاری نیز جزء لاینفک ساختار «دولت پنهان» بوده‌اند چرا که با توجه به پایگاه اجتماعی آن‌ها، این باندها بهترین گزینه برای فعالیت‌های خیابانی و زیرزمینی، شناسایی «عناصر خطرناک» و اقدام برای حمله، تهدید، ترور، آدم‌ربایی و شکنجه فعالان سیاسی بوده‌اند.
در صفحه ویکیپدیای آمده است که سدات پکر، او از سران مافیا و رییس یک باند تبه‌کاری است. دیدگاه سیاسی‌اش پان‌ترکیسم است و در میان «اولکوجوها» (ملی‌گرایان افراطی) حامیان زیادی دارد. باند پکر در دهه ۱۹۹۰ در جرائم زیادی از جمله قتل، اخاذی، پول‌شویی، قاچاق مواد مخدر و اسلحه مشارکت داشت و به همین خاطر بارها محاکمه شده است. در دهه ۲۰۰۰ نیز پس از مجموعه‌ای از عملیات‌های دولت، سرانجام در سال ۲۰۰۷ به جرم تشکیل باند تبه‌کاری به بیش از ۱۴ سال حبس محکوم شد اما پس از فعل و انفعالاتی به نفع حزب حاکم در ۲۰۱۳ آزاد شد. سدات پکر پس از آزادی از زندان به یک‌باره از «پدرخوانده مافیا» به «تاجر نمونه» تبدیل شد. حتی پکر با کمک‌های خیریه‌ای به‌نام «انجمن معلولان اسپاستیکی قوجاایلی» (انجمن نگه‌داری از کودکان نورس) برای خود اعتباری دست‌وپا کرد. در سال ۲۰۱۵، جایزه «خیرترین تاجر» را از «بنیاد توان‌بخشی و آموزش کم‌توانان ذهنی» دریافت کرد. او در همان سال از طرف «انجمن تاجران و صنعت‌گران مملکت‌گرا» عنوان «رییس افتخاری» را گرفت. پکر در سال ۲۰۱۶ نیز با تهدید به قتل اساتید سکولار دانشگاهی مخالف که بیانیه «آکادمیسین‌های طرفدار صلح» را در نقد سیاست‌های سرکوب‌گرانه دولت ترکیه در مناطق کردی امضاء کرده بودند، دوباره مرکز توجه رسانه‌ها قرار گرفت. او هرچند به خاطر تهدید به قتل اساتید مخالف محاکمه شد اما حکم برائت گرفت. او در سال‌های پس از آزادی از زندان، تقریبا به کارگزار دولت حزب عدالت و توسعه تبدیل شد. او دو هفته پس از کودتای مهندسی‌شده ژوییه ۲۰۱۶ با اردوغان بیعت کرد. در گردهمایی‌های زیادی شرکت جست و عکس خود را کنار اردوغان در قالب پوسترهایی بزرگ در محل‌های سخنرانی آویزان کرد. حتی او در این گردهمایی‌ها با یک دستش علامت «گُرگ» (خاکستری که نماد جنبش پان‌ترکیستی و نژادپرستی است) و با دست دیگر علامت «رابعه» (نماد اخوان‌المسلمین که اردوغان هم در قالب «یک ملت، یک پرچم، یک وطن و یک دولت» آن را تفسیر و به دفعات استفاده کرده است) را نشان می‌داد. رابطه پکر با دولت ترکیه تا سال ۲۰۲۰ بسیار خوب بود. پس از آن، پاو به دلیل اختلافاتی تجاری که منجر به بازشدن دوباره پرونده‌‌اش در دادگاه شد، از ترکیه فرار کرد و در مقدونیه مخفی شد و شروع به انتشار مجموعه‌ای از توضیحات افشاگرانه کرد. در این مجموعه توضیحات از قصد برات آلبایراک، داماد اردوغان برای پرونده‌سازی علیه خود سخن گفت. با این‌که دادستانی در ترکیه علیه پکر برای فروش سلاح به «یگان‌های مدافع خلق» سوریه اعلام جرم کرده بود، او گفت که به «یگان‌های مدافع خلق» کمک نکرده است بلکه به جمعیت مسلمانان ترک در سوریه کمک کرده و شخص او در فهرست هدف «سازمان‌های تروریستی» است. پکر تاکید کرد که به همین دلیل زمانی که در مقدونیه بود، دولت ترکیه «نیروهای پلیس محافظ» برای او اختصاص داده بود. پکر پس از حدود یک سال سکوت، مجددا در سال ۲۰۲۱، این‌بار با پناه بردن به امارات متحد عربی شروع به انتشار ویدئوهای افشاگرانه برای «ظلمی که در حقش شده» کرد. وزارت کشور ترکیه در مارس ۲۰۲۱، با همکاری با تشکیلات پلیس و واحد مبارزه با جرایم سازمان‌یافته، داده‌هایی را در رابطه با باندهای تبه‌کاری در این کشور منتشر کرد. طبق این داده‌ها، پس از باند «علاءالدین چاکیجی» با ۴۲۸ نفر و باند «سدات شاهین» با ۲۵۷ نفر عضو، باند «سدات پکر» با ۲۵۳ نفر عضو سومین باند بزرگ تبه‌کاری در ترکیه است. در پی این جلسات، در آوریل امسال عملیاتی گسترده برای دستگیری اعضای باند پکر در پنج شهر ترتیب یافت و افراد زیادی دستگیر شدند. پکر به خاطر «ظلمی» که طی این عملیات به خانواده‌اش شده (به گفته او نیروهای پلیس ویژه هنگام تفتیش ویلایش به روی دختر کوچک و همسر او سلاح کشیده‌اند) از دوم ماه مه ۲۰۲۱ شروع به انتشار ویدئوهای افشاگرانه علیه دولت ترکیه کرد. او در این ویدئوهای جدید درباره شخص وزیر کشور ترکیه، سلیمان سویلو و جریانی به نام «پلیکانی‌ها» (به نمایندگی برات آلبایراک) درون دولت افشاگری و انتقاد می‌کند و نام سیاست‌مداران، روزنامه‌نگاران و مقامات زیادی را به زبان می‌آورد. سدات پکر که هم‌زمان عنوان «رییس مافیا» و «خیر» و «تاجر» و… را با خود دارد، با این مجادله با دولت ترکیه عنوان «مبارز و پناهنده سیاسی» را هم کسب کرده است.
سدات پکر درون جریانات پان‌ترکیسم طرفداران زیادی دارد. او تا پیش از وقایع اخیر همواره رابطه بسیار حسنه و نزدیکی با «حزب حرکت حرکت ملی» داشته که از آن به عنوان حزب فاشیست‌های ترکیه نام برده می‌شود. هم‌اکنون این حزب در ائتلاف با حزب حاکم اردوغان قرار دارد.
ویدئوهای او به راحتی در دسترس عموم است که این خود مایه تعجب است. چرا که دولت ترکیه برای افشاگری‌هایی کم اهمیت‌تر سابقه محدود و ممنوع کردن دسترسی خبری، مطبوعاتی و اینترنتی حساسیت‌های زیادی به خرج داده است. به همین دلیل این شک و تردید وجود دارد که بخشی از دولت ترکیه، همان گروهی که معروف به «پلیکانی‌ها» هستند، با علاقه به انتشار این افشاگری‌ها که در واقع عمدتا علیه شخص سلیمان سویلو است، و با فراهم کردن عرصه برای دادگاهی کردنش به دنبال حذف او هستند. زیرا سویلو یکی از کسانی است که در حزب عدالت و توسعه به عنوان جانشین اردوغان برای ریاست حزب محسوب می‌شود. از نظر برخی، واکنش دولت ترکیه می‌توانست اعلام ممنوعیت پوشش اخبار مربوط به این موضوع باشد، اما مدارای دولت نشان از آن دارد که شاید بهتر است این افشاگری‌ها انجام شود تا دولت هم بتواند از خود رفع‌اتهام کند، در عین آن‌که تصویری از آزادی در ترکیه نشان دهد. با این وجود، تاکنون افشاگری‌های پکر موجب استعفای هیچ‌یک از مقامات دولتی و قضایی نشده است، اگرچه افراد زیادی را در مظان اتهام با سند و مدرک می‌گذارد. او حتی با اعتراف به جرم خود مقامات کشوری را تهدید به افشاگری‌های بیش‌تر می‌کند. برای نمونه در ویدئوی ششم عنوان کرده که در سال ۲۰۱۵ بنا به درخواست یک نماینده مجلس از حزب عدالت و توسعه گروهی را برای حمله به روزنامه «حریت» سازماندهی کرد. یا در رابطه با قتل‌های زنجیره‌ای روشنفکران و فعالان سیاسی در دهه ۱۹۹۰، از محمت آغار، وزیر کشور وقت در آن دوره به عنوان عامل سازمان‌دهنده ترور «اوغور مومجو»، روزنامه‌نگار منتقد در ۱۹۹۳ یاد می‌کند. هم‌چنین از نقش فرزندان مقامات حزب عدالت و توسعه در پول‌شویی‌ها، قاچاق مواد مخدر، قتل و سرپوش گذاشتن بر تمام این موارد با ذکر جزئیات مثال می‌زند.
او پیش از شروع هر ویدئو نیز، همانند معلمی که در کلاس درس حضور و غیاب می‌کند، نام تک‌تک اشخاص سیاسی نظیر سلیمان سویلو و محمت آغار را می‌آورد و از «پلیکانی‌ها»، «روزنامه‌نگارانی که شرف‌شان به اندازه حقوق‌شان است» و «چپ‌های مصنوعی» هم می‌خواهد پای سخنان او بنشینند تا او سخنرانی کند. تزئین میزش هم جالب است. او روی میزی که پشت آن می‌نشیند، نیز اقلامی مثل کتاب و گردنبند ذوالفقار و گاهی عکس امام اول شیعیان قرار می‌دهد. او مدام از «برادران – خواهران عزیز» و «ملت ترکیه» می‌خواهد که به او لبیک بگویند و در راه بازسازی دولت ترکیه در قالب «دولت متحد ترکی» یا «توران» قدم بردارند.
پکر در ویدئوهای افشاگرانه‌اش مدام خود را «فدایی و دیوانه وطن» معرفی می‌کند، کسی که به فکر «بقای دولت» است و هدفش نشان دادن این است که «بخشی از دولت» و نه «همه» آن به دنبال حذف و بدنام کردن او و هم‌چنین اضمحلال کلیت دولت هستند. در یکی از ویدئوها خودش را «عقل‌گرا» و بدین خاطر طرفدار پیامبر اسلام و آتاتورک معرفی می‌کند. او هم‌چنین با افتخار می‌گوید از دل جریان ملی‌گرایی افراطی بیرون آمده و در عین حال فرزند پدری چپ‌گراست و برای چه‌گوارا هم ارادت خاصی قائل است. او هم‌چنین شخص اردوغان را هم هدف نمی‌گیرد و همواره از ارادت خود به او می‌گوید و با خطاب کردن او در قالب «رییس‌جمهور محترم» معتقد است که خودِ اردوغان خوب است، هرچند «اطرافیان» بدی دارد. دولت، ملت، ملی‌گرایی، مسلمانی، ناموس، شرف و غیره از واژه‌های پرتکرار صحبت‌های پکر در این ویدئوها هستند.
او بعضی وقت‌ها نام افراد مشخصی را می‌آورد و گاهی هم از جریان «پلیکانی‌ها» صحبت می‌کند. برای مثال ادعا کرده که یکی از خبرنگاران ترکیه به نمایندگی از سلیمان سویلو وزیر کشور در حال تلاش برای حل‌اختلاف با او در تماس بود، اما فرد مذکور این ادعا را رد کرد. پکر هم ویدئوی تماس تصویری خودش را با آن خبرنگار به اشتراک گذاشت و نهایتا آن فرد مجبور به عذرخواهی از وزیر کشور شد. هرچند طی بیانیه‌ای اعلام کرد که شخص سویلو هیچ خبری از این موضوع نداشته است. علاوه بر این، آن خبرنگار از سمت خود در یک بولتن خبری و نیز از عضویت در جمعیت روزنامه‌نگاران ترکیه هم اخراج شد. به همین دلیل، پپکر با ژستی از «حقیقت‌گویی» مدام تکرار می‌کند که «شما را با یک سه‌پایه و دوربین» شکست می‌دهم.
اساسا حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری اردوغان سابقه طولایی در رابطه با مافیا و طریقت‌های مذهبی دارد. مثلا فتح‌الله گولن که خود از پدران معنوی «آک پارتی» بود و نزد اردوغان و طرفدارانش «هوجا افندی» لقب گرفته بود، پس از مدتی به یکی از اهداف «مبارزه با تروریسم» دولت اردوغان و «کودتاچی» تبدیل شد. بنابراین، به راحتی آب خوردن دوست دیروز تبدیل به دشمن امروز می‌شود.
برخی عناوینی که پِکر برای ویدئوهای خود انتخاب کرده نیز جالب است. این عناوین به ترتیب عبارتند از: «پیمان‌کار بی‌حقوقی‌ها علیه شخص من محمت آغار و پلیکانی‌ها هستند»؛ «سیمای واقعی محمت آغار و پلیکانی‌ها»؛ «اهالی دولت عمیق و پلیکانی‌ها: یک سه‌پایه و دوربین شما را شکست خواهد داد»؛ «بعضی‌ها قبل از آن‌که شیر داستان خود را بگوید، فریب شکارچی را خوردند، همدیگر را خواهیم داد»؛ «هر گناه فرشته انتقامی دارد»؛ «عظمت ظفر با دشواری مبارزه سنجیده می‌شود»؛ و «کسانی که بی‌واهمه به زندگی می‌نگرند، از مرگ هم هراسی ندارند» و…
ادامه دارد.
پانزدهم تیر ۱۴۰۰ – ششم ژوئیه ۲۰۲۱