اول مهر، آغاز سال تحصیلی جدید ۱۴۰۴-۱۴۰۵ در ایران فرا میرسد. بهزودی بیش از ۱۶ میلیون دانشآموز کودک و نوجوان و بیش از چهار و نیم میلیون دانشجو به همراه یک و نیم میلیون معلم و دهها هزار استاد دانشگاه، سال تحصیلی جدید را آغاز خواهند کرد. اما این آغاز نو، بهجای امید و شادابی، محملی برای بازتاب واقعیتهای تلخ در امر آموزش و پرورش در ایران تحت حاکمیت رژیم اسلامی است.
از یکسو، صدها دانشآموز و دانشجوی آگاه به دلایل سیاسی و صنفی دستگیر و زندانی شدهاند و از سوی دیگر، معلمان پیشرو و باتجربه تحت فشارهای سخت و غیرانسانی قرار دارند. معلمان دلسوز و آگاه، که باید پرچمداران روشنایی باشند، خود هدف سرکوب، بازداشت، اخراج و احکام ناعادلانه قرار گرفتهاند. دانشجویان و دانشآموزان آزاده نیز از این سرکوبها بینصیب نمانده و دهها تن از آنان با احکام سنگین زندان روبهرو شدهاند. اقداماتی مانند اخراج، بازنشستگی اجباری و زندانی شدن معلمان، نشاندهنده تلاش رژیم برای سرکوب کردن صدای آزادیخواهی و عدالتطلبی در عرصه آموزش و پرورش است.
امسال، در حالی سال تحصیلی آغاز میشود که بر اساس آمارهای رسمی، نزدیک به یک میلیون کودک و نوجوان به دلیل فقر و محرومیت از چرخه تحصیل بازماندهاند. این در حالی است که اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی، دولت را موظف به فراهم آوردن آموزش رایگان برای همگان کرده است. اما سیاستهای غارتگرانه، امر آموزش را به بازاری پرسود تبدیل کرده و شکاف طبقاتی را در امر آموزش نیز عمیقتر ساخته است.
کلاسهای پرجمعیت، نداشتن امکانات آموزشی مناسب، عدم بهرهگیری از روشهای تدریس و یادگیری نوین، تأکید بر حفظ طوطیوار به جای فهم و تحلیل، فقدان فرصت پژوهش گروهی و تبادل نظر، بیتوجهی به خلاقیت و استعدادهای فردی دانشآموزان، کمبود آزمایشگاهها و کارگاههای علمی، نبود تسهیلات اساسی از جمله زمین ورزشی و … تحصیل را به تجربهای خستهکننده و بیروح برای میلیونها جوان و نوجوان ایران بدل کرده است. در همان حال، تورم افسارگسیخته قیمت لوازمالتحریر و هزینههای جانبی، و شهریههای غیررسمی که به بهانههای مختلف از خانوادهها گرفته میشود، فشار کمرشکنی را بر خانوادههای کارگری و اقشار کمدرآمد جامعه تحمیل کرده است.
طی ۴۶ سال گذشته، تسلط بر عرصه آموزش و پرورش همواره یکی از اهداف رژیم جمهوری اسلامی بوده است. رژیم برای تسلط بر این عرصه و جلوگیری از شکست دین در مقابل علم، مدارس را به مکتب آموزش مذهب، خرافات و محفوظات طوطیوار تبدیل کرده است. در این محیطها بهجای آنکه به کودکان و نسل جوان کمک شود تا خود و جهان پیرامون خود را آنچنانکه هست بشناسند، دانشآموزان را وادار میکنند که مغزشان از مقدار زیادی معلومات غیرلازم، زائد و تحریفشده انباشته گردد. در مدارس و آموزشگاههای ایران بهجای آنکه آخرین دستاوردهای علمی و مجموعه معلومات بشری در امر آموزش مورد استفاده قرار گیرد و دانشآموزان از آخرین پیشرفتهای علوم و تحولات اجتماعی و فرهنگی اطلاع یابند، حجم سنگینی از خرافات مذهبی از طریق مواد درسی به خورد آنان داده میشود.
اما با همه اینها، تجربه ۴۶ سال گذشته به کارگزاران رژیم ثابت کرده است که کودکان و نوجوانان بخشی از آموزههای اصلی خود را نه از مدارس بلکه از محیط خانواده و جامعهای میگیرند که در آن انسانیت، سکولاریسم و ضدیت با رژیم جمهوری اسلامی نیرومند است. به همین جهت پروژههای آموزشی رژیم یکی پس از دیگری با شکست روبهرو شدهاند، بهطوریکه امروز رویگردانی از مذهب در میان جوانان به یکی از مشخصات شرایط اجتماعی کنونی در ایران تبدیل شده است.
تاریخ مبارزات مردم ایران نشان داده است که دانشگاهها و مدارس همواره سنگر مقاومت در برابر استبداد بودهاند. معلمان متعهد و آگاهی که علیرغم فشارها به رسالت خود پایبند ماندهاند، کلاسهای درس را نهتنها مکان یادگیری بلکه سنگری برای مقاومت و مبارزات اجتماعی و سیاسی ساختهاند. فشارهای حکومتی نتوانسته اراده جوانان را در مسیر تحصیل، آگاهی و آزادی متوقف کند. جنبشهای دانشجویی و صنفی معلمان، با شعار «در سنگر مدارس هم درس و هم سیاست»، نقش برجستهای در بیداری جامعه ایفا کردهاند. جوانان و بهویژه دختران شجاع در جنبش «زن، زندگی، آزادی» حماسه آفریدند و جهان را به تحسین واداشتند.
جوانان و دانشآموزان باید در فضایی آزاد و بدون سرکوب، تواناییها و استعدادهای خود را شکوفا کنند و بتوانند در آینده به بلوغ فکری و اجتماعی دست یابند. در ایران آزادشده فردا از دست رژیم جمهوری اسلامی، با جدایی دین از دولت و آموزش و پرورش از مذهب، همه توانایی دانشآموزان بهجای اندیشههای خرافی به آموزشهای علمی معطوف خواهد شد. در چنین شرایطی استعدادها شکوفا میشوند و سرمایه عظیم انسانی برای توسعه و تعالی جامعه به کار میافتد. ما به آیندهای روشن باور داریم؛ آیندهای که در آن، آموزش رایگان و باکیفیت، حق همگان باشد و مدارس و دانشگاهها، کانون پرورش خلاقیت، آزاداندیشی و شهروندانی آگاه و مسئول باشند.
فقط از طریق اتحاد، آگاهی و مبارزه میتوان به صدای معلمان و دانشآموزان در برابر سرکوبگریها غلبه کرد و به ساختن آیندهای بهتر و انسانیتر برای نسلهای آینده امیدوار بود. حزب کمونیست ایران ضمن تبریک آغاز سال جدید تحصیلی، دانشجویان، معلمان، استادان و کلیه پرسنل مدارس و دانشگاهها را به حمایت بیدریغ و شرکت فعال در اعتراضات جاری و سراسری مردم ایران فرا میخواند.
کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران
۲۹ شهریور ۱۴۰۴
آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۵
.