روز شنبه ۱۳ اردیبهشت، برابر با سوم می ۲۰۲۵، در تقویم سازمان ملل روز آزادی مطبوعات بود. این روز در دسامبر ۱۹۹۳ توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد و بر اساس توصیه کنفرانس عمومی یونسکو اعلام شد. روز جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۲۵ بر آزادی مطبوعات، جریان آزاد اطلاعات، استقلال رسانه‌ها و هدف جهانی دسترسی به اطلاعات و حمایت از آزادی‌های اساسی تمرکز دارد.
حمایت از آزادی های اساسی در رسانه ها و از جمله شبکه های اجتماعی خط رسمی روز به روز سخت تر میشود. رسانه ها یکی از اصلی ترین معماران افکار عمومی و طبقاتی ترین ابزار نفوذ در میان مردم هستند. طبقات دارا همواره از اشکال مختلف رسانه استفاده کرده و با بهره گیری از پول، مالکیت رسانه ها، مذهب، عادات، فرهنگ، آموزش در کنار سرکوب وحشیانه تلاش کرده اند طبقات تولید کننده، تحت ستم و پیشروان آنرا از انواع آزادی و از جمله آزادی مطبوعات محروم نگه دارند. این واقعیت در دوره رشد نظام سرمایه داری عیان تر از هر زمان دیگر خود را نشان میدهد. در این دوران رسانه ها در اشکال نوشتاری، تصویری و گفتاری بسیار متنوع شده و بیش از گذشته خصلت طبقاتی خود را نمایان کرده اند.
رسانه های جمعی شامل روزنامه ها، مجلات، سینما، تئاتر، عکس، کتاب، موسیقی رادیو و تلویزیون و شبکه های اجتماعی که در خط رسمی عمل میکنند به صورت آشکار یا پنهان و در اساس از مالکیت خصوصی بورژوایی، از دولت بورژوایی، ایدئولوژی بورژوایی و تمام خرافات پایه ای بورژوایی دفاع میکنند. آنها در همانحال رقابت های بخش های مختلف بورژوایی را منعکس می کنند.
رسانه های بورژوایی و امپریالیستی که معمولا در کشورهای توسعه یافته سرمایه داری از کابینه ها مستقل هستند، از دولت بورژوایی به معنای عام کلمه مستقل نیستند هیچ، بلکه کاملا در خدمت آن هستند. رسانه های خط رسمی در کشورهای در حال توسعه نظیر جمهوری اسلامی مستقیما توسط دستگاه های دولتی و از طریق دیکتاتوری عریان تحت کنترل طبقه حاکمه و دولت خدمتگزار آن قرار داده شده اند.
این جنبه اخیر با میدان دار شدن رسمی سوپر میلیادرهای چون ترامپ، ایلان ماسک و صاحبان فیس بوک و آمازون در کنار میلیادرهائی مانند مایکل بلومبرگ که حداقل بیش از ۴۵ میلیارد دلار ثروت دارد و رابرت مرداک که خود و خانواده اش در ۵ کشور ۱۲۰ روزنامه را صاحبند عیان تر گردیده است.
شبکه های اجتماعی به عنوان بخش بزرگ رسانه های توده ای روز به روز بیشتر بر نفوذ و لاجرم قدرت خود می افزایند. امروزه نیمی از جمعیت جهان حداقل یک حساب شبکه اجتماعی دارند. فیسبوک ۲ میلیارد و شصد میلیون کاربر، یوتیوب ۲ میلیارد، اینستاگرام یک میلیارد و یکصد میلیون و توییتر ۳۲۶ میلیون کاربر دارد. با چنین گستردگی، این پلتفرم ها قدرت عظیمی بر آزادی بیان دارند. نظرسنجیها نشان میدهد ۵۰٪ بزرگسالان اخبار را از شبکه های اجتماعی به جای روزنامه ها و تلویزیون دریافت میکنند. شبکه های اجتماعی میتوانست ابزاری قدرتمند برای مشارکت جمعی و آزادی بیان باشند، اما مالکیت خصوصی و استبداد مانع این امر شده است. پا به پای به راست رفتن بیشتر حکومت ها تحمیل محدودیت بر آزادی رسانه ها و لاجرم آزادی بیان بیشتر شده.
محدودیت هائی که دولت ها بر آزادی بیان و رسانه ها در جهان توسعه یافته تحمیل کرده اند در ایرانِ تحت رهبری جمهوری اسلامی حد و مرزی ندارد. این رژیم سرمایه داری و اسلامی از محدودیت ها و سانسور چنان استفاده کرده که به قول کانون نویسندگان ” تیراژ کتاب را در جامعه‌ای هشتاد و پنج میلیونی به ۲۰۰ نسخه رساند، تئاتر را از صحنه خارج کرد، سینمای رسمی را به ابتذال کشاند، سازها را پشت پرده نشاند، بسیاری از هنرمندان را تاراند یا منزوی ساخت، توصیف و گزارش واقعیت‌های اجتماع را توطئه‌ی خبرنگار و گزارش‌گر و عکاس نمایاند.” رسانه های صوتی، تصویری و نوشتاری این رژیم دروغگویِ تحریفگر مورد عمیق ترین نفرت های شهروندان هستند. این واقعیت از وقتی که جنبش انقلابی “زن، زندگی، ازادی” شروع شده آشکارتر شده است.
در مقابل رسانه های خط رسمی رسانه های مستقل قرار دارند که متعلق به آزادیخواهان، زنان آزاده، مخالفین سرمایه و سوسیالیست ها می باشند. این رسانه ها هستند که حقایق را منعکس کرده، مصائب سیستم بحران زده ی سرمایه داری را بیان کرده و بدیل آن یعنی سوسیالیسم را برجسته میکنند. این ها به همین دلیل تحت بیشترین حملات از جانب دولت ها و کارفرما و مخصوصا صاحبان رسانه های رسمی در کشورهای توسعه یافته بوده و در دولت هائی نظیر جمهوری قدغن هستند. دامنه آزادی مطبوعات مثل بقیه حقوق دموکراتیک به میزان قدرت طبقه کارگر و ضعف دولت های بورژوا بستگی دارد.